Το όνομά της είναι Αφέντρικα, δηλαδή Αφέντισσα και προέρχεται από το ερειπωμένο σήμερα εξωκλήσι της Παναγίας της Αφέντρικας στην κατεχόμενη Καρπασία. Πρόκειται για τη ναυτιλιακή ασφαλιστική εταιρεία, η οποία ταξιδεύει στα πέρατα της γης και κάνει γνωστό ένα κομμάτι της κυπριακής ιστορίας σε όλο τον κόσμο. Σε συνέντευξη που μας παραχώρησε η συνιδρύτρια της εταιρείας Άννα Βούργος εξηγεί τη θέση της γυναίκας στην Καρπασία και πώς δημιουργήθηκε η ιδέα να ονοματίσουν με ένα τόσο πρωτότυπο όνομα την εταιρεία τους.
Πώς δημιουργήθηκε η ναυτιλιακή εταιρεία Αφέντρικα και ποια είναι η σχέση σας με τη θάλασσα;
Η Αφέντρικα ιδρύθηκε το 1994 με σκοπό να δραστηριοποιηθεί στον τομέα των ναυτασφαλειών στην Κύπρο. Η σχέση με την θάλασσα παντοτινή, κύριο στοιχείο στην ζωή μας όπως και του κάθε νησιώτη και η σχέση με την ναυτιλία σχεδόν αναπόφευκτη όταν ζεις στην Λεμεσό.
Πώς εμπνευστήκατε να δώσετε το όνομα της Παναγίας της Αφέντρικας στην εταιρεία σας και τι σημαίνει αυτό το όνομα για εσάς;
Όταν ιδρύσαμε την εταιρεία θέλαμε να έχει ένα όνομα με σημασία και συμβολισμό. Παρ ‘όλον ότι μόνο εγώ σαν μια από τους μέτοχους και ιδρυτές της εταιρείας κατάγομαι από τα κατεχόμενα, και οι δυο συνέταιροι τρέφαμε πάντοτε θαυμασμό και αγάπη για την ιστορία ιδιαίτερα του τόπου μας. Η Παναγιά Αφέντρικα όντας μια βασιλική βυζαντινή εκκλησία κτισμένη στην κλασσική αρχαία πόλη Ουρανία, είναι μια περιοχή και ένα τοπωνύμιο που παραπέμπει στην καταγωγή μας και την ιστορία μας (εγχώρια και στο εξωτερικό) ενώ ταυτόχρονα κρατά ζωντανή την μνήμη μας για την κατεχομένη πατρίδα μας. Επίσης, ενώ στα νότια περιορίζεται από απότομους λόφους, στα βόρεια, από τη θάλασσα διακρίνεται ένας μικρός όρμος, και λιμενοβραχίονες αρχαίου λιμανιού. Η Παναγία Αφέντρικα είναι έτσι συμβολικά συνυφασμένη με την θάλασσα, την πηγή ζωής της ναυτιλιακής βιομηχανίας και κατά συνέπεια της δικής μας εταιρείας.
Ποια ήταν η διαχρονική θέση της γυναίκας στην Καρπασία;
Η γυναίκα στην Καρπασία είχε μια πολύ δυναμική παρουσία, όπως τουλάχιστον την θυμάμαι εγώ από τα παιδικά μου βιώματα και μέσα από την δική μου οικογένεια) πριν από την εισβολή. Γυναίκα εργατική, η Ριζοκαρπασίτισσα, ήταν μια γυναίκα που βάδιζε πάντα δίπλα στον άντρα, στα χωράφια, στις δουλειές και στις αποφάσεις, ενώ παράλληλα ήταν σύζυγος και μάνα. Είναι γνωστές εξ ‘άλλου οι καρπασίτισσες για το νοικοκυριό τους, για τα παραδοσιακά αρτοσκευάσματα τους, την διαφορετική (με γειτονικές επιρροές και γαστρονομικές ιδιαιτερότητες) κουζίνα τους και τα περίφημα μεταξωτά υφαντά τους. Την Ριζοκαρπασίτισσα την θυμάμαι γενναία. Ούτως η άλλως δεν είχε και άλλη επιλογή. Όταν μπήκαν στο Ριζοκάρπασο οι Τούρκοι, και οι άντρες αιχμαλωτίστηκαν, στο χωριό μείνανε τα γυναικόπαιδα και οι ηλικιωμένοι. Οι γυναίκες μείνανε εγκλωβισμένες, κρατηθήκανε αγέρωχες χωρίς φόβο μέχρι την επιστροφή των αιχμαλώτων, φύλακες των παιδιών και των ηλικιωμένων γονιών τους. Αλλά και αν ανατρέξουμε πιο πίσω στον χρόνο, οι γυναίκες της Καρπασίας (η μητέρα και η γιαγιά μου συμπεριλαμβανόμενων) συμμετείχαν ενεργά στον απελευθερωτικό αγώνα του 1955-59 και διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στην έκβαση του. Ίσως για αυτή την δυναμική παρουσία, καταλυτικό ρόλο να έπαιξε το γεγονός ότι το Ριζοκάρπασο είχε το δικό του Γυμνάσιο από το 1917 και οι γυναίκες είχαν από νωρίς (σε σχέση με άλλες επαρχίες/χωριά) το ίδιο δικαίωμα στην μόρφωση όσο και οι άντρες.
Σε ποιες χώρες ταξιδεύει σήμερα η Αφέντρικα και πώς συστήνει την Καρπασία, αλλά και την Κύπρο στο εξωτερικό;
Όπως ανέφερα και πιο πάνω, το όνομα Αφέντρικα, όντας μοναδικό και διαφορετικό, κινεί το ενδιαφέρον όλων των συνεργατών ανά το παγκόσμιο, που ρωτώντας να μάθουν τη σημασία του ονόματος μας δίνουν την ευκαιρία να μιλήσουμε για την χώρα μας, την ιστορία μας, τον πολιτισμό μας και την ιδιαίτερη πατρίδα μας.
