Τις τελευταίες ημέρες, λόγω της ραγδαίας εξάπλωσης του κορωνοϊού παγκοσμίως, όλο και περισσότερες ιδιωτικές επιχειρήσεις, καθώς και κρατικοί οργανισμοί, προσαρμόζονται στην εργασία εξ αποστάσεως. Σε αυτοπεριορισμό πλέον αρκετοί εργαζόμενοι, εκτελούν τα εργασιακά τους καθήκοντα από το σπίτι τους, σε μια προσπάθεια περιορισμού της εξάπλωσης του ιού. Πόσο εύκολο όμως είναι να πραγματοποιηθεί η τηλεργασία υπό αυτές τις συνθήκες; Ολόκληρες χώρες ανά την υφήλιο έχουν τεθεί σε καραντίνα μέχρι νεότερης ειδοποίησης. Και μέσα σε αυτές τις συνθήκες αβεβαιότητας και φόβου, καλούνται και οι εργαζόμενοι να είναι συνεπείς ή και ευρηματικοί, αφού επικρατεί στις επιχειρήσεις η ρύση ότι «η κρίση φέρνει ευκαιρίες».
Η εμπειρία
Ήρθαμε σε ηλεκτρονική επικοινωνία με εταιρείες και εργαζομένους, οι οποίοι μας μεταφέρουν τη δική τους εμπειρία από τον νέο τρόπο εργασίας τους. Από ό,τι φαίνεται κάποιοι εργαζόμενοι είναι πιο εξοικειωμένοι με το διαδίκτυο, ενώ κάποιοι άλλοι είναι πολύ δύσκολο να προσαρμοστούν στις νέες ανάγκες εργασίας.
Οι μεγαλύτερες εταιρείες, οι οποίες διαθέτουν τα εργαλεία και την εξειδίκευση του προσωπικού, μπορούν ευκολότερα να ενταχθούν στην τηλεργασία. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί και η εταιρεία παροχής συμβουλών διοίκησης επιχειρήσεων PwC. Όπως μας αναφέρει ο διευθύνων σύμβουλος της PwC Ευγένιος Ευγενίου, ήδη «από την 1η Ιουνίου 2019 εφαρμόζουμε το πρόγραμμα ’Everyday Flexibility’, σύμφωνα με το οποίο προσφέρουμε στους υπαλλήλους μας ένα νέο πλαίσιο ευέλικτης εργασίας, δίνοντάς τους την ευκαιρία να αποκτήσουν μεγαλύτερο έλεγχο του χρόνου τους, προσφέροντας ευελιξία ως προς το πού, πώς και πότε θα εργαστούν».
Η χρήση της τεχνολογίας δεν είναι μόνο θέμα κατάλληλων εργαλείων ή επιμόρφωσης, αλλά κυρίως είναι θέμα κουλτούρας. Για παράδειγμα, όπως σημειώνει ο κ. Ευγενίου, η PwC ανεξάρτητα από τον κορωνοϊό διαθέτει την τεχνολογική υποδομή (χρησιμοποιούμε την Cloud σουίτα γραφείου της Google) αλλά και την κουλτούρα ώστε να μπορούν οι άνθρωποί να εργαστούν, να εξυπηρετήσουν τους πελάτες αλλά και να πραγματοποιήσουν συναντήσεις χωρίς τη φυσική τους παρουσία στο γραφείο. Φυσικά, η εφαρμογή πρωτοβουλιών όπως η δυνατότητα ευέλικτου προγράμματος εργασίας εντός των καθημερινών ή και εβδομαδιαίων εργάσιμων ωρών, η επιλογή για εργασία εξ αποστάσεως, αλλά και η πιθανότητα για προσωρινή διακοπή της εργασίας για ένα διάστημα βοηθούν ώστε να ανταποκριθούμε όλοι στα νέα δεδομένα», υπογραμμίζει.
Ανταπόκριση κοινού
Ο κόσμος κατέβαλε προσπάθειες να αντιληφθεί την επικινδυνότητα της πανδημίας και πλέον δείχνει να προσαρμόζεται στον νέο τρόπο λειτουργίας των επιχειρήσεων που ακόμη λειτουργούν στην Κύπρο, σύμφωνα με τις οδηγίες της κυβέρνησης. Συγκεκριμένα, ο κ. Ευγενίου υποστηρίζει ότι «με τους ανθρώπους μας διατηρούμε μια άμεση επικοινωνία για όλα τα θέματα. Για τον λόγο αυτό, ο κόσμος μας ανταποκρίθηκε ήρεμα και με ψυχραιμία καθώς από την πρώτη στιγμή προβήκαμε σε μια σειρά από ενέργειες. Θέσαμε αμέσως σε εφαρμογή το business continuity plan που αποτελεί ένα πρωτόκολλο εργασίας για περιόδους κρίσης και πιο συγκεκριμένα για την τωρινή κρίση που αφορά τον COVID-19».
Ατομική προσπάθεια
Εκτός από τις εταιρείες υπάρχουν και κατηγορίες επαγγελματιών που έχουν την κουλτούρα της εξ αποστάσεως εργασίας, λόγω της φύσης της δουλειάς τους. Ειδικότερα, όπως αναφέρουν εκπαιδευτικοί με τους οποίους επικοινωνήσαμε, αρκετοί είναι εξοικειωμένοι με την τηλεργασία από το σπίτι, αφού έχουν κάνει αντίστοιχες μεταπτυχιακές σπουδές στον τομέα της πληροφορικής ή έχουν μεταπτυχιακά στην ειδικότητά τους τα οποία αποκτήθηκαν εξ αποστάσεως ή με τη χρήση της τεχνολογίας. «Έχουμε μεγάλη απόσταση… για την εξ αποστάσεως εργασία», σημειώνει ο αρθρογράφος του «Πολίτη» και φιλόλογος Χριστόδουλος Σταμάτης και υποστηρίζει ότι ο μέσος καθηγητής αντιμετωπίζει δυσκολίες από τα πιο απλά πράγματα μέχρι τα πιο περίπλοκα. Για παράδειγμα, από τη μια κάποιοι δεν γνωρίζουν πώς ανεβάζει κάποιος αρχεία ή άλλες απλές εντολές και από την άλλη πολλοί εκπαιδευτικοί ξέρουν πολύ περισσότερα από όσα φαντάζονται το υπουργείο ή ο κόσμος καθώς μπορούν να λύσουν τους πιο δύσκολους γρίφους σε θέματα τεχνολογίας, κάτι που γίνεται έντονο με τις νέες ανάγκες. Αυτό φυσικά από δική τους πρωτοβουλία καθώς το υπουργείο ουδέποτε επιμορφώνει σε τεχνολογία στα επιμορφωτικά σεμινάρια (εκτός την ειδικότητα της Πληροφορικής)», τονίζει. «Φυσικά κανένας οδηγός εκπαίδευσης ή επιμόρφωσης στο Παιδαγωγικό δεν έγινε για τη χρήση των προγραμμάτων που ακούγονται καθώς υπάρχει σχετικά εμμονή με τα θέματα ανά ειδικότητα. Ένα ζήτημα που τίθεται τώρα με τη χρήση των microsoft teams είναι πώς θα γίνει να το κατεβάσουν και να το χρησιμοποιήσουν οι μαθητές όταν αρκετοί καθηγητές αντιμετωπίζουν πρόβλημα συμβατότητας των υπολογιστών τους. Την ίδια στιγμή ένα καινούργιο ζήτημα που παρατηρείται είναι όταν σε ένα σπίτι που υπάρχει ένας υπολογιστής με δύο ή τρία παιδιά και πρέπει να εργαστούν πέντε άτομα πώς και με ποιο τρόπο ρυθμίζεται αυτό», σημειώνει ο κ. Σταμάτης.
Η παγίδα της συνεχούς απασχόλησης
Στη δική της πρωτοβουλία για περαιτέρω ενίσχυση της δυνατότητάς της στην τηλεργασία στηρίζεται και η λειτουργός Μάρκετινγκ Γεωργία Ευθυμιάδου, η οποία μας μιλά για την εμπειρία της όσον αφορά την τηλεργασία από το σπίτι σε αυτή την πρωτόγνωρη κατάσταση. Συγκεκριμένα, η κ. Ευθυμιάδου υπογραμμίζει ότι δεν αντιμετωπίζει καμιά δυσκολία καθώς ο κλάδος της είναι καθαρά διαδικτυακός και έχει εργαστεί ξανά στο παρελθόν από το σπίτι λόγω της φύσης της δουλειάς της.
«Λόγω της δυνατότητας της παροχής τεχνολογίας θεωρώ ότι αν η δουλειά σού επιτρέπει να εργάζεσαι και από το σπίτι είναι το καλύτερο καθώς έχεις πιο εύκολα τις ανέσεις σου και κάνεις περισσότερη οικονομία αλλά βοηθάς και το περιβάλλον», αναφέρει. Πολλές φορές σημειώνει ότι «είναι περίεργα τα συναισθήματα καθώς σου λείπει το εργασιακό περιβάλλον και η επικοινωνία, αλλά ταυτόχρονα νιώθεις και πιο ήρεμος χωρίς εντάσεις από τους γύρω σου», προσθέτει.
Στήριξη εργοδοτών
Βέβαια, σε αυτή την περίπτωση ελλοχεύει ο κίνδυνος της συνεχούς εργασίας, λόγω του αυτοπεριορισμού στο σπίτι, που έχει ως αποτέλεσμα την υπερφόρτωση και την εξάντληση του εργαζομένου εξαιτίας των ακαθόριστων ωραρίων εργασίας. Σε αυτή την περίπτωση ο εργοδότης μπορεί να συντελέσει στον καθορισμό της διάρκειας της εργασίας. Όπως μας υπογραμμίζει ο PR Specialist – δημοσιογράφος Μιχάλης Χριστοδούλου, «το να εργάζεσαι στο σπίτι σημαίνει δεν έχεις ωράριο, οι ώρες εργασίας αυξάνονται αν δουλεύεις με υπολογιστή και η κούραση είναι μεγαλύτερη. Πρέπει να ξέρεις αυτό να το ρυθμίζεις και καλό είναι πρώτοι οι εργοδότες να το θέσουν ως όρο στους υπαλλήλους τους. Εύχομαι να υπάρχουν εργοδότες που θα το κάνουν», τονίζει.
Παραγωγικότητα
Όσον αφορά την προσωπική του εμπειρία, ο κ. Χριστοδούλου αναφέρει ότι δεν θεωρεί πως άλλαξε την εργασία του ή τον τρόπο που δουλεύει η κατάσταση που βιώνουμε σήμερα. Ειδικότερα, αναφέρει ότι «λειτουργεί θετικά το γεγονός ότι γεμίζω τον χρόνο μου στο σπίτι, σε αντίθεση με συνανθρώπους μας που οι εταιρείες όπου εργάζονται έκλεισαν. Από την άλλη, δεν είμαι ασυνήθιστος στην εργασία από σπίτι και ούτε το να εργάζομαι από το σαλόνι μου με τις πιτζάμες και τις παντόφλες μου είναι πρωτόγνωρο για μένα. Το έκανα σχεδόν όλα τα χρόνια που εργάζομαι ένεκα του ύφους του επαγγέλματός μου. Μπορώ να σας πω ότι το προτιμώ κιόλας αφού με κάνει πιο παραγωγικό, συγκεντρώνομαι και οργανώνομαι καλύτερα, βρίσκομαι στον χώρο μου και γενικότερα είμαι πιο άνετος. Σήμερα, όμως, βιώνουμε μια κατάσταση πρωτόγνωρη, αλλά νιώθω τυχερός διότι δεν χρειάζεται να συναναστρέφομαι με κόσμο, να κινδυνεύω να εκτεθώ στον ιό και να τον μεταδώσω φυσικά σε άλλους. Ομολογώ πως η σκέψη μου αυτές τις μέρες βρίσκεται στους εργαζομένους που έχουν πιθανότητες να κολλήσουν τον ιό. Προσπαθώ καθώς περνούν οι μέρες να διατηρώ την ψυχραιμία μου, να απασχολώ το μυαλό μου με τη δουλειά μου και να σκέφτομαι θετικά», καταλήγει.
