Αύξηση της παιδικής εκμετάλλευσης στο διαδίκτυο παρατηρείται τις τελευταίες ημέρες λόγω της παραμονής των παιδιών στο σπίτι, με σκοπό τον περιορισμό της εξάπλωσης της πανδημίας του κορωνοϊού, σύμφωνα με στοιχεία του Γραφείου Καταπολέμησης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος της Αστυνομίας.
Ψεύτικα προφίλ
Συγκεκριμένα, ο βοηθός υπεύθυνος του Γραφείου Καταπολέμησης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος Γιώργος Κάρκας αναφέρει ότι αυτό το γεγονός, παρέχει πρόσφορο έδαφος σε επιτήδειους και παιδεραστές, ώστε να προσεγγίσουν ανηλίκους με σκοπό την εξασφάλιση παιδικού «υλικού», κατάλληλου προς σεξουαλική εκμετάλλευση.
Όπως υπογραμμίζει ο κ. Κάρκας ο τρόπος δράσης των θυτών, ως συνήθως είναι η δημιουργία ψεύτικου προφίλ στο όνομα είτε αγοριού είτε κοριτσιού. «Ακολούθως, ξεκινάει η προσπάθεια δημιουργίας ενός περιβάλλοντος εμπιστοσύνης, που τελικά οδηγεί σε λήψη και αποστολή φωτογραφιών και βίντεο, δηλαδή, υλικού παιδικής σεξουαλικής εκμετάλλευσης των θυμάτων. Τα κυριότερα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που χρησιμοποιούνται για τον σκοπό αυτό στην Κύπρο, είναι το facebook, το Instagram, το Viber και το Messenger».
Εγρήγορση γονέων
Επίσης, ο κ. Κάρκας προσθέτει ότι ο κάθε γονέας ή κηδεμόνας, έχει την ευθύνη να επιτηρεί τα παιδιά του -με οποιονδήποτε τρόπο εκείνος θεωρεί κατάλληλο- και να είναι σε θέση να αναγνωρίσει πότε υπάρχει πρόβλημα.
Την αναγκαιότητα δημιουργίας σχέσης εμπιστοσύνης μεταξύ γονέα και παιδιού, διαλόγου και ειλικρινούς επικοινωνίας, υπογραμμίζει στον «Π» και η εγκληματολόγος, ψυχολόγος, ψυχοθεραπεύτρια και υποψήφια διδάκτωρ Εγκληματολογίας του Πανεπιστημίου Λευκωσίας Όλγα Τζουραμάνη. «Οι γονείς πρέπει να ενημερώνουν τα παιδιά τους για το ζήτημα της παιδοφιλίας γενικότερα. Άλλωστε, το κλειδί της πρόληψης βρίσκεται στην ενημέρωση και η καλύτερη άμυνα των παιδιών είναι η γνώση».
Όσον αφορά την ηλικία των παιδιών, σε μικρότερες ηλικίες η ενημέρωση μπορεί να γίνει μέσα από ένα παραμύθι. Στις μεγαλύτερες ηλικίες, η συζήτηση μπορεί να γίνει πιο ανοιχτά. Το παιδί πρέπει να είναι και ενημερωμένο και υποψιασμένο, έτσι ώστε εάν έρθει αντιμέτωπο με μια τέτοια κατάσταση να έχει αυξημένες πιθανότητες να προστατεύσει τον εαυτό του. Σε κάθε περίπτωση, αντί να προσπαθούν οι γονείς να εντοπίσουν έναν παιδόφιλο, είναι πιο χρήσιμο να κάνουν το παιδί τους δυσκολότερο «στόχο» για τον επίδοξο παιδόφιλο, ο οποίος προτιμά τα ευάλωτα παιδιά. «Το παιδί που λαμβάνει αγάπη, προσοχή και υποστήριξη από το σπίτι του δεν θα την αναζητήσει αλλού», τονίζει η δρ Τζουραμάνη.
Επίσης θα πρέπει να τονιστεί για πολλοστή φορά ότι η χρήση ηλεκτρονικών συσκευών από ανήλικους θα πρέπει να γίνεται σε ελεγχόμενο από τους γονείς περιβάλλον, ώστε να μειωθούν οι κίνδυνοι.
Το 95% των δραστών είναι άντρες
Υπεράνω κάθε υποψίας και γνώστες της τεχνολογίας
Οι δράστες είναι συνήθως άτομα υπεράνω υποψίας, που δείχνουν φυσιολογικά, ενώ είναι χαρακτηριστικό, σύμφωνα με έρευνες, ότι η πλειονότητα όσων ανταλλάσσουν εικόνες παιδικής πορνογραφίας online, δεν θα το έκαναν ποτέ offline. Δηλαδή με τη βοήθεια του διαδικτύου οι δράστες παρουσιάζουν πλευρές του εαυτού τους που αλλιώς θα παρέμεναν κρυμμένες ή αδρανείς.
Αναφορικά με το προφίλ των παιδόφιλων που χρησιμοποιούν το διαδίκτυο θα πρέπει να τονιστεί, υπογραμμίζει η δρ Τζουραμάνη, ότι δεν υπάρχει συγκεκριμένος τύπος δράστη παιδικής πορνογραφίας στο διαδίκτυο, δεν υφίσταται ομοιογένεια, ούτε παρουσιάζουν ταύτιση στα κίνητρά τους. Για τον λόγο αυτό δεν υπάρχει εύκολος τρόπος για την αναγνώρισή τους. Στους συλλέκτες και διαχειριστές πορνογραφικού υλικού υπάρχουν είτε άτομα με ψυχοσεξουαλική διαταραχή, πιο συγκεκριμένα παιδοφιλία, είτε πελάτες που αναζητούν καινούργιες σεξουαλικές εμπειρίες, είτε επαγγελματίες που κερδοσκοπούν διακινώντας και αναπαράγοντας πορνογραφικό υλικό.
Κοινά γνωρίσματα με κυβερνοεγκληματίες
Ωστόσο οι δράστες της παιδικής διαδικτυακής πορνογραφίας έχουν και κάποια κοινά χαρακτηριστικά με τους κυβερνοεγκληματίες, όπως εξηγεί η δρ Τζουραμάνη. Αναλυτικότερα, έχουν αρκετή γνώση τεχνολογίας, περιφρονούν τους νόμους, είναι από τη φύση τους χειραγωγοί και ριψοκίνδυνοι, έχουν έντονη φαντασία και το 95% των περιπτώσεων είναι άνδρες. Οι κυβερνοεγκληματίες υποκινούνται από διάφορους λόγους, όπως είναι ο εθισμός, η περιέργεια, η πλήξη, η πνευματική πρόκληση, το οικονομικό κέρδος, ο πολιτικός ακτιβισμός και η εκδίκηση. Άλλοι πάλι πάσχουν από ψυχαναγκαστική διαταραχή, ναρκισσισμό ή εθιστική συμπεριφορά.
Μοναδικό κοινό στοιχείο θυτών και θυμάτων το πληκτρολόγιο και το διαδίκτυο
Αχίλλειος πτέρνα η παιδική αφέλεια
Οποιοσδήποτe ανήλικος μπορεί να θυματοποιηθεί, αφού σε αυτό βοηθούν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της νεαρής ηλικίας, σύμφωνα με τη δρα Τζουραμάνη, όπως είναι η αφέλεια, η εμπιστοσύνη, η περιέργεια, η ανάγκη για προσοχή, στοργή και η επιθυμία για περιπέτεια. Στην περίπτωση του διαδικτύου, όπως και οι θύτες, έτσι και τα θύματα προέρχονται από οποιονδήποτε οικογενειακό ή κοινωνικό περιβάλλον και το μόνο κοινό χαρακτηριστικό τους είναι η χρήση του διαδικτύου. Με πρόσχημα την ανωνυμία, κάποια παιδιά συνήθως είναι τολμηρότερα στο διαδίκτυο, ακόμη κι αν δεν καταλαβαίνουν απόλυτα τις πιθανές συνέπειες.
Έξαρση
Τα φαινόμενα σεξουαλικής εκμετάλλευσης παιδιών στο διαδίκτυο παρουσιάζουν έξαρση τα τελευταία χρόνια, καθώς οι νέες γενιές εξοικειώνονται πολύ νωρίς με τις νέες τεχνολογίες οι οποίες αποτελούν μέρος της καθημερινότητάς τους. Συχνά έχουν άγνοια κινδύνου θεωρώντας πως επειδή βρίσκονται στον φυσικό χώρο του σπιτιού δεν μπορούν να βρεθούν σε δύσκολες καταστάσεις.
Τα δικαστήρια που εκδικάζουν όλο και συχνότερα περιπτώσεις παιδικής πορνογραφίας και παιδικής σεξουαλικής εκμετάλλευσης με χρήση του διαδικτύου, έχουν αυστηροποιήσει τις ποινές. Παράλληλα όσοι καταδικάζονται για τέτοια εγκλήματα, δεν τυγχάνουν ευνοϊκής μεταχείρισης, όπως άλλοι κατάδικοι, για σκοπούς απονομής χάριτος ή μείωσης ποινής, ενώ αντιμετωπίζουν και ελέγχους μετά την αποφυλάκισή τους.
