Ένα χριστουγεννιάτικο δράμα έρχεται κάθε χρόνο στις οθόνες μας για να μας συντροφεύσει στις διακοπές των Χριστουγέννων.
Η ασπρόμαυρη ταινία «Μια υπέροχη ζωή» (It’s a Wonderful Life) διάρκειας 130 λεπτών προβλήθηκε για πρώτη φορά στους κινηματογράφους λίγες ημέρες πριν τα Χριστούγεννα στις 20 Δεκεμβρίου του 1946 στη Νέα Υόρκη και αποτελεί σήμερα ένα διαχρονικό έργο που αποτυπώνει το νόημα μεταξύ της ενσυναίσθησης και των υπαρξιακών διλλημάτων.
Ο πρωταγωνιστής Τζορτζ Μπέιλι (Τζέιμς Στιούαρτ) υποδύεται έναν άνθρωπο μιας μικρής κοινωνίας στην Επαρχία, ο οποίος επιθυμεί να βοηθά πάντα τους άλλους και να συντρέχει στα προβλήματά τους με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.
Ωστόσο, μέσα στον αγώνα του για επιβίωση οικονομική και υπαρξιακή, μπαίνει στο μυαλό του μια δοκιμασία, η οποία αν και τον ωθεί να βάλει τέλος στη ζωή του, στο τέλος του αποδεικνύει πόσο σημαντική είναι η αγάπη που προσφέρει στον περίγυρό του, αλλά και πόσο διαφορετική θα ήταν η ζωή των αγαπημένων του προσώπων αν δεν υπήρχε στη ζωή τους, ποτέ.
Μέσα από εικόνες με φόντο χειμωνιάτικα τοπία, χιόνια και σκοτεινό φωτισμό με λιγοστά χριστουγεννιάτικα λαμπιόνια, ο σκηνοθέτης Φρανκ Κάπρα προσπαθεί να μεταφέρει στον θεατή το δράμα του πρωταγωνιστή αλλά και τη ζεστασιά που φέρει η γλυκύτητα των πράξεών του.
Τα ρούχα του κομψά, σε γκρι και σκουρόχρωμους τόνους δίνουν ένα μεγαλύτερο μυστήριο στις ήδη προβληματισμένες του σκέψεις για το ποιος είναι και πού οδεύει στη ζωή. Τίποτα, φαίνεται να μην του αρέσει λόγω οικονομικών δυσκολιών που αντιμετωπίζει στην επιχείρησή του, βγάζοντας θυμό στις οικογενειακές στιγμές με τη σύζυγο και τα παιδιά του, και ενοχλώντας τον κάθε φορά το πόμολο της σκάλας που συνεχώς πέφτει όποτε αγγίξει τα κάγκελα για να ανέβει στον επάνω όροφο του σπιτιού του.
Λίγο αργότερα μετά τη δοκιμασία που καλείται να αντιμετωπίσει, το ίδιο το πόμολο της σκάλας το βλέπει με ευγνωμοσύνη για όσα έχει και αποπειράθηκε να χάσει. Ένας άγγελος που βάλθηκε να αποκτήσει τα φτερά του, συμβάλει στο να τον κάνει να δει με άλλη ματιά πόσο τυχερός είναι τελικά με όσα έχει.
Η πιο δυνατή σκηνή του νοήματος του έργου είναι αυτή στη γέφυρα, όπου αποφασίζει να βάλει τέλος στη ζωή του για να απαλλαγεί από τα χρέη που τον πνίγουν, όμως του εμφανίζεται ένας άγγελος που του δείχνει πόσο άσχημη και ανυπόφορη θα ήταν η ζωή των ανθρώπων του χωρίς αυτόν. Η στάση του σώματος και η έκφραση του προσώπου του δείχνουν την απελπισία και την απόγνωση. Μια ζωή βοηθάει τους συνανθρώπους του, κι όμως τώρα δεν μπορεί να βοηθήσει τον εαυτό του.
Γιατί; Τι του φταίει; Έχει μια αγαπημένη οικογένεια, με μια συμπονετική σύζυγο και τρία σεβαστικά παιδιά. Τι να θέλει παραπάνω ο άνθρωπος; Μήπως τα όνειρα που άφησε πίσω του, το εισιτήριο που ποτέ δεν χρησιμοποίησε για ένα μακρινό ταξίδι που θα του έδινε την ευκαιρία να σπουδάσει;
Πόσο πολύ επηρεάζουν τον πρωταγωνιστή μας τα υπαρξιακά του ζητήματα για το τι έπρεπε να κάνει αν θα μπορούσε να γυρίσει πίσω τον χρόνο. Κι όμως με τη βοήθεια του αγγέλλου βλέπει πόσο άσχημη θα ήταν η ζωή του χωρίς τους ανθρώπους που έχει σήμερα κοντά του και πόσο δυστυχισμένοι θα ήταν και εκείνοι χωρίς την παρουσία του.
Κατευθείαν θέλει να επιστρέψει στο παρόν για να ζήσει πλάι στους δικούς του, χωρίς γκρίνια και δυστυχείς σκέψεις. Πόσο δυνατά μεταφέρεται στην οθόνη το στοιχείο της αβοηθησίας και της απελπισίας σε αυτή τη σκηνή. Χαμηλός φωτισμός που καλύπτει το μισό πρόσωπο του πρωταγωνιστή φορώντας μαύρα ρούχα, κρατώντας σφιχτά τα χέρια του επάνω σε μια γέφυρα με χιόνι και πίσω του χοντρά μαύρα σίδερα ημιφωτισμένα, τα οποία έχουν περικυκλώσει τις θετικές σκέψεις του. Το χιόνι όμως που μαλακά αγγίζει τα χέρια του, ίσως δείχνει το λιγοστό φως που σιγοκαίει στην καρδιά και το μυαλό του για να επιστρέψει στη ζωή που έχει χτίσει και δεν έχει συνειδητοποιήσει πόσο αγαπά.
Μια σκηνή που δείχνει πόσο υπηρέτησε τα πρέπει των άλλων, με την περιποιημένη φιγούρα του και τα καλοχτενισμένα μαλλιά του, κοιτώντας στον ουρανό για μια λύση στο πρόβλημά του. Και η απάντηση δόθηκε: Η ζωή σου είναι εκεί που έχεις επιλέξει, με όλα τα καλά και τις δυσκολίες, για να σου δείξουν πόσο ξεχωριστός είσαι για κάποιους ανθρώπους.
Γιατί σε κάποιες καρδιές είμαστε αναντικατάστατοι…
Το έργο θεωρήθηκε τότε εμπορική αποτυχία, όμως ο χρόνος απέδειξε πόσο ένα σενάριο με ένα τέτοιο ευαίσθητο ανθρωπιστικό περιεχόμενο μπορεί να το κάνει μια από τις κλασσικότερες ταινίες των Χριστουγέννων μέχρι σήμερα.
