Ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης επισκέφθηκε το πρωί της Παρασκευής 6 Ιανουαρίου το «Σπίτι του Παιδιού» στο Παλαιό Φάληρο, τον ειδικά διαμορφωμένο χώρο που διαθέτει για πρώτη φορά η Ελλάδα, όπου διεξάγεται η κατάθεση ανηλίκων που έχουν πέσει θύματα σοβαρών εγκλημάτων.
Το «Σπίτι του Παιδιού» προσφέρει ένα περιβάλλον όπου τα παιδιά που έχουν υποστεί κακοποίηση μπορούν να μιλήσουν για τις τραυματικές εμπειρίες τους και να δώσουν πληροφορίες για την εξιχνίαση των εγκλημάτων σε βάρος τους.
Το «Σπίτι του Παιδιού» Αθήνας, που λειτουργεί από τον Δεκέμβριο του 2021, έχει ως τώρα αναλάβει περισσότερα από 80 περιστατικά και αποτελεί μία κομβικής σημασίας πρωτοβουλία για την ενίσχυση της φιλικότητας του συστήματος Δικαιοσύνης προς τα παιδιά και την προστασία της ανηλικότητας.
Ο Πρωθυπουργός ξεναγήθηκε από την ψυχολόγο της δομής Σωτηρία Νίκα στους ειδικά διαμορφωμένους χώρους και ενημερώθηκε από το προσωπικό για τις διαδικασίες και τα πρωτόκολλα που τηρούνται ώστε να αξιολογηθεί η ψυχική κατάσταση κάθε παιδιού, να αισθανθεί ότι βρίσκεται σε ασφαλές και φιλικό περιβάλλον και, σε συνεργασία με τις ανακριτικές και αστυνομικές αρχές, να ακολουθήσει η προσεκτική εξέτασή κάθε ανηλίκου από ειδικά εκπαιδευμένο ψυχολόγο, με βάση διεθνή πρότυπα.
Κατ’ αυτόν τον τρόπο αποφεύγεται η δευτερογενής θυματοποίηση του τραυματισμένου παιδιού και ελαχιστοποιείται η πιθανότητα να χρειαστούν περαιτέρω συνεντεύξεις. Στο παρελθόν αυτές οι καταθέσεις δίνονταν σε Αστυνομικά Τμήματα.
«Έχουμε κάνει σημαντική πρόοδο σε ζητήματα παιδικής Δικαιοσύνης»
«Είναι πολύ σπουδαίο αυτό που κάνετε. Ήθελα πολύ να έρθω να δω τον χώρο γιατί έχω δει πόση πρόοδο έχουμε κάνει, ειδικά στα ζητήματα της παιδικής Δικαιοσύνης. Πώς μπορεί ένα παιδί να έρχεται σε έναν τέτοιο χώρο, φιλικό που δεν παραπέμπει σε τίποτα σε Αστυνομικό Τμήμα ή σε άλλη δομή», τόνισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης στη συζήτηση που είχε με τους ψυχολόγους και τους κοινωνικούς λειτουργούς της ειδικής δομής.
Κατά την παρουσίαση του έργου του «Σπιτιού του Παιδιού» τονίστηκε ότι πλέον καταγγέλλονται περισσότερες περιπτώσεις κακοποίησης, με τον Πρωθυπουργό να σημειώνει ότι «αυτό από μόνο του είναι πολύ σημαντικό».
Η κα. Νίκα αφηγήθηκε μάλιστα στον Πρωθυπουργό την ιστορία ενός παιδιού που είχε καθολική αλαλία λόγω των βιωμάτων του και κατάφερε να μιλήσει για πρώτη φορά μετά από τρία χρόνια μετά τη συνέντευξη, στην οποία μπόρεσε να δώσει στοιχεία μέσω παντομίμας για τα πρόσωπα που το είχαν βλάψει.
Επισημάνθηκε επίσης ότι χάρη στις αλλαγές που έχουν γίνει στον Ποινικό Κώδικα τα αδικήματα σε βάρος ανηλίκων είναι αυτεπαγγέλτως διωκόμενα, ενώ η προθεσμία της παραγραφής αρχίζει από την ενηλικίωση του θύματος. «Καλό είναι να το γνωρίζουν όλοι αυτό πια: ότι υπάρχει όχι απλά η βούληση, αλλά και τα εργαλεία να αντιμετωπίζονται αυτές οι απαίσιες πράξεις με τη μέγιστη δυνατή αυστηρότητα», επισήμανε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Σημειώθηκε ακόμα η σημασία αυτής της διαδικασίας για την μακροπρόθεσμη ψυχική υγεία του παιδιού. «Επιτελείτε δύο αποστολές ταυτόχρονα. Η μία αφορά τα δικανικά στοιχεία, που θα επιτρέψουν στη Δικαιοσύνη να δικάσει αυτές τις υποθέσεις, αλλά είστε και ένα πρώτο βήμα θεραπευτικό», είπε ο Πρωθυπουργός.
Η πρόοδος της Ελλάδας στο πεδίο της φιλικής προς τα παιδιά Δικαιοσύνης αποτυπώνεται στον πίνακα αποτελεσμάτων της ΕΕ στον τομέα της Δικαιοσύνης (EU Justice Scoreboard) για το έτος 2022, όπου η Ελλάδα βρίσκεται στις πρώτες θέσεις, ενώ το 2019 βρισκόταν στην τελευταία. «Ήμασταν στις τελευταίες και τώρα είμαστε στις πρώτες θέσεις. Και ένας από τους λόγους που είμαστε στις πρώτες θέσεις είναι και αυτή η πρωτοβουλία», τόνισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Το «Σπίτι του Παιδιού» συμπεριλαμβάνεται ως δράση τόσο στο πρώτο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Προστασία των Παιδιών από την Σεξουαλική Κακοποίηση και Εκμετάλλευση, που παρουσιάστηκε από τον Πρωθυπουργό στη Βουλή τον Νοέμβριο του 2022, όσο και στο πρώτο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα Δικαιώματα του Παιδιού που υλοποιείται από το 2021.
Νέα «Σπίτια του Παιδιού»
Η λειτουργία του «Σπιτιού του Παιδιού» Αθήνας και Πειραιά κατά προτεραιότητα κρίθηκε απαραίτητη, δεδομένου ότι οι εισαγγελικές αρχές της Αττικής δέχονται τον μεγαλύτερο όγκο σχετικών περιστατικών.
Το Υπουργείο Δικαιοσύνης έχει προχωρήσει σε συγκεκριμένες ενέργειες και πρωτοβουλίες για την υπογραφή σύμβασης μίσθωσης χώρου και την πλήρη ανακαίνισή του ώστε εντός του πρώτου εξαμήνου του 2023 να τεθεί σε πλήρη λειτουργία αντίστοιχη δομή στη Θεσσαλονίκη, ενώ έχει ήδη ανατεθεί στην ΚΤΥΠ η πλήρης ανακαίνιση κτιρίου και στο Ηράκλειο Κρήτης.
Η λειτουργία τέτοιων χώρων αποτελεί διεθνώς καλή πρακτική και αποτελεί υποχρέωση των κρατών με βάση το διεθνές και ευρωπαϊκό δίκαιο (Οδηγία 2012/29/ΕΕ για τη θέσπιση ελάχιστων προτύπων σχετικά με τα δικαιώματα, την υποστήριξη και την προστασία θυμάτων της εγκληματικότητας, Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την προστασία των παιδιών κατά της γενετήσιας εκμετάλλευσης και κακοποίησης (Σύμβαση Lanzarote).
Πέραν της βελτίωσης της θέσης της Ελλάδας στην φιλικότητα της Δικαιοσύνης προς τα παιδιά, στην τελευταία Έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το Κράτος Δικαίου (2022) αναφέρεται πως για πρώτη φορά ο κατάλογος των υποχρεωτικών μαθημάτων στην Εθνική Σχολή Δικαστικών Λειτουργών περιλαμβάνει τα δικαιώματα των παιδιών, καθώς και τις αρχές της φιλικής προς τα παιδιά Δικαιοσύνης.
Τον Πρωθυπουργό συνόδευσαν στην επίσκεψή του στο «Σπίτι του Παιδιού» ο Υπουργός Δικαιοσύνης Κώστας Τσιάρας, ο Υφυπουργός Δικαιοσύνης Γιώργος Κώτσηρας και η Υπηρεσιακή Γραμματέας του Υπουργείου Δικαιοσύνης Βασιλική Γιαβή.
Οι πρωτοβουλίες της Κυβέρνησης για την προστασία των παιδιών
Η πρωτοβουλία για το «Σπίτι του Παιδιού» συμπληρώνει άλλες σημαντικές κυβερνητικές πρωτοβουλίες για την προστασία της ανηλικότητας και τη φιλική προς τα παιδιά Δικαιοσύνη όπως:
– Οι τροποποιήσεις Ποινικού Κώδικα και Κώδικα Ποινικής Δικονομίας για την περαιτέρω προστασία των θυμάτων βίας με ιδιαίτερη έμφαση στα ανήλικα θύματα.
Ενδεικτικά:
– Αλλαγή χρόνου έναρξης της παραγραφής των αδικημάτων εις βάρος ανηλίκων ώστε να υπάρχει επαρκής χρόνος, κατά τον οποίο ο ανήλικος θα μπορεί να τα καταγγείλει και η Πολιτεία θα μπορεί να τα διώξει ώστε να μην μένουν ατιμώρητες αυτές οι αξιόποινες συμπεριφορές
– Αυτεπάγγελτη δίωξη των αδικημάτων κατά της γενετήσιας ελευθερίας όταν στρέφονται σε βάρος ανηλίκων
– Το αδίκημα της αποπλάνησης ανηλίκων τιμωρείται πλέον μόνο ως κακούργημα σε όλες τις μορφές του
– Για πρώτη φορά ξεχωριστή πρόβλεψη του αδικήματος του βιασμού ανηλίκου με μοναδική προβλεπόμενη ποινή την ισόβια κάθειρξη
– Δυνατότητα κατ’ απόλυτη προτεραιότητα διεξαγωγής της ανάκρισης και εισαγωγή της υπόθεσης στο ακροατήριο επί των παραπάνω κακουργημάτων (εγκλήματα κατά της γενετήσιας ελευθερίας και εγκλήματα οικονομικής εκμετάλλευσης της γενετήσιας ζωής)
– Για πρώτη φορά τυποποιήθηκε διάταξη για την εκδικητική πορνογραφία με ιδιαίτερη έμφαση, μάλιστα, στην προστασία των ανήλικων θυμάτων
– Θεσμοθέτηση ειδικού ποινικού μητρώου για σοβαρά αδικήματα εις βάρος ανηλίκων
– Ρητή νομοθετική πρόβλεψη, για πρώτη φορά, για επιμόρφωση δικαστικών και εισαγγελικών λειτουργών στις αρχές της φιλικής προς τα παιδιά Δικαιοσύνης.
