«Εδώ στου δρόμου τα μισά έφτασε η ώρα να το πω
Άλλα είν’ εκείνα που αγαπώ γι’ αλλού γι’ αλλού ξεκίνησα
Στ’ αληθινά στα ψεύτικα το λέω και τ’ ομολογώ
Σαν να ‘μουν άλλος κι όχι εγώ μες στη ζωή πορεύτηκα
Όσο κι αν κανείς προσέχει όσο κι αν τα κυνηγά
Πάντα πάντα θα ‘ναι αργά δεύτερη ζωή δεν έχει».
Οδυσσέας Ελύτης, «Το παράπονο»
Ποίηση, μια μορφή έκφρασης βαθύτερων συναισθημάτων και ιδεών, αλλά και πράξεων θα τολμούσα να πω. Επαναστατικών πράξεων, θα έλεγα. Γιατί η ποίηση ξεγυμνώνει τις καρδιές μας από τον φόβο και και αγωνίζεται για το ανώτερο, το ιδεατό. Ποίηση είναι το μοίρασμα.
Από την Αρχαία Ελλάδα περίπου τον 3ο αιώνα π.Χ., η ποιητική δράση της Σαπφούς από την Ερεσό της Λέσβου, έχει χαράξει ανεξίτηλη τη μνήμη της στην παγκόσμια ιστορία της τέχνης. Το όνομα της σπουδαίας ποιήτριας έχει συνδεθεί με την στήριξη της κοινωνικής και πνευματικής θέσης των γυναικών της Λέσβου, διεκδικώντας τα δικαιώματα και τις επιθυμίες τους.
Νεαρές αριστοκράτισσες μαθήτριές της, από το νησί και τα μικρασιατικά παράλια, διδάσκονται μουσική και ποίηση στο ωδείο της μορφωμένης και δυναμικής Σαπφούς. Γραμμένα στην αιολική διάλεκτο, τα ποιήματά της εξυμνούν κυρίως τον έρωτα. Στίχοι γεμάτοι από έντονα συναισθήματα και μελωδία.
Μελοποιημένα ποιήματα της Σαπφούς
Τα διασωθέντα λυρικά ποιήματα της Σαπφούς τίμησε, από την πλευρά του, ο νομπελίστας ποιητής Οδυσσέας Ελύτης (Αλεπουδέλης) με καταγωγή επίσης από τη Λέσβο, ο οποίος τα μετέφρασε στη νεοελληνική γλώσσα.
Ποιήματα που μελοποιήθηκαν και ερμηνεύτηκαν από νεότερους τραγουδιστές, εκφράζουν διαχρονικά τα βάσανα του έρωτα και τις προσευχές στους Θεούς, ενώ πλέον αποτελούν την πολιτισμική προίκα για τις επόμενες γενιές.
«Γρήγορα η ώρα πέρασε», «Αθάνατη Αφροδίτη», «Νυχτωδία», «Ατθίδα» είναι μερικά από τα μελοποιημένα ποιήματα της αιώνιας Σαπφούς.
Σαν άνεμος μου τίναξε ο έρωτας τη σκέψη
σαν άνεμος που σε βουνό βελανιδιές λυγάει.
‘Ηρθες, καλά που έκανες, που τόσο σε ζητούσα
δρόσισες την ψυχούλα μου, που έκαιγε ο πόθος.
Από το γάλα πιο λευκή
απ’ το νερό πιο δροσερή
κι από το πέπλο το λεπτό, πιο απαλή.
Από το ρόδο πιο αγνή
απ’ το χρυσάφι πιο ακριβή
κι από τη λύρα πιο γλυκιά, πιο μουσική…
Μετάφραση: Οδυσσέας Ελύτης | Σαπφώ, «Ατθίδα»
Δύο νέες ποιήτριες της Λέσβου
Με αφορμή την παγκόσμια ημέρα ποίησης, σήμερα 21 Μαρτίου, δύο νέες ποιήτριες από την, πλούσια σε πολιτισμό, Λέσβο, η Πόπη Κλειδαρά και η Στέλλα Πετρίδου μας απαντούν στο ερώτημα: Τι είναι ποίηση;
«Ποίηση είναι η γύμνωση της ψυχής μας στην αλήθεια ή αλλιώς η εσωτερική ανάγκη αυτής για έκφραση, ο πόθος της που αποζητά διακαώς την πένα του ποιητή για να απελευθερώσει το συναίσθημα της στιγμής με σκοπό το ταξίδι του προς την αιωνιότητα», εξηγεί η κ. Πετρίδου.
Η κ. Πετρίδου έχει σπουδάσει Φιλοσοφία, Παιδαγωγικά και Ψυχολογία στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και έχει εκδώσει έντεκα ποιητικές συλλογές, ενώ η κ. Κλειδαρά έχει σπουδάσει Ιστορία και Αρχαιολογία στο Πανεπιστήμιο Κρήτης και έχει εκδώσει τρεις ποιητικές συλλογές.
«Ποίηση είναι μια λεπτή κλωστή απ’ την οποία κρέμεται μια ιδέα που φέρει μέσα της το θαύμα», σημειώνει η κ. Κλειδαρά.
Σ. Πετρίδου: Τα ποιήματα για τον έρωτα και το τραγούδι για την προσφυγιά
