Ευχάριστη και συγκινητική συνάμα θα μπορούσα να χαρακτηρίσω τη συνέντευξη που μου παραχώρησε η Αξιωματικός του Λιμενικού Σώματος Λέσβου, συγγραφέας, ποιήτρια και στιχουργός Στέλλα Πετρίδου. Η κα Πετρίδου αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, στα βιώματα που έζησε κατά την προσφυγική κρίση στη Λέσβο και πώς την επηρέασε για να γράψει ποιητικές συλλογές, αλλά και ένα τραγούδι αφιερωμένο στην προσφυγιά.
Πριν όμως προχωρήσουμε στην ανάγνωση της συνέντευξης, ας μάθουμε μέσα από το σύντομο βιογραφικό της λίγα πράγματα για εκείνη.
Βιογραφικό
Η Στέλλα Πετρίδου κατάγεται από το Σκουτάρο της Λέσβου, όπου κι έζησε μέχρι την ενηλικίωσή της. Είναι απόφοιτος της σχολής Φ.Π.Ψ. του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και της σχολής Δ.Υ.Λ.Σ. Σήμερα είναι εν ενεργεία Αξιωματικός του Λ.Σ. και μητέρα τριών παιδιών.
Ασχολείται συστηματικά με την ποίηση, την οποία προσπαθεί να παντρέψει αρμονικά με τη μελωδία δημιουργώντας όμορφα τραγούδια. Για το σκοπό αυτό κι έχει συνεργαστεί με αξιόλογους μουσικούς έως τώρα, ενώ το αποτέλεσμα αυτής της συνεργασίας το παρουσιάζει στα μουσικά άλμπουμ, τα οποία και συνοδεύει ως ένθετα των ποιητικών συλλογών της. Στίχοι της φιλοξενούνται επίσης και σε μουσικά άλμπουμ άλλων καλλιτεχνών.
Ποιήματά της συμπεριλαμβάνονται σε αρκετές ποιητικές ανθολογίες, σε έντυπα και ηλεκτρονικά λογοτεχνικά περιοδικά, ενώ για το έργο της, μουσικό και ποιητικό, έχει κατά καιρούς βραβευθεί και διακριθεί σε πανελλήνιους και παγκόσμιους λογοτεχνικούς διαγωνισμούς. Εκτός από την ποίηση ασχολείται και με την πεζογραφία.
Είναι δημιουργός του ηλεκτρονικού καλλιτεχνικού περιοδικού «Texnes On Line» (www.texnesonline.gr), στο οποίο αρθρογραφεί και γράφει κριτικές βιβλίων, ενώ παράλληλα διατηρεί και προσωπικό ιστολόγιο με τίτλο «Λυρίδες» (www.lyrides.blogspot.com).
Τέλος, είναι τακτικό μέλος της Πανελλήνιας Ένωσης Λογοτεχνών και της Ένωσης Λογοτεχνών Βορείου Ελλάδος.
- Κυρία Πετρίδου, Καλή σας Χρονιά με υγεία και κάθε καλό! Αρχικά θα ήθελα να μας πείτε δύο λόγια για εσάς, όπως πόσες ποιητικές συλλογές έχετε γράψει και τι θέματα αφορούν;
Καλή χρονιά και σε εσάς, κυρία Βωβού. Ας είναι ευλογημένη για όλους μας.
Αγαπώ την ποίηση και την υπηρετώ από μικρό παιδί. Μέχρι στιγμής έχουν εκδοθεί έντεκα ποιητικές μου συλλογές κι ένα μυθιστόρημα. Κατά κύριο λόγο, θα έλεγα πως το έργο μου στο σύνολό του στροβιλίζεται γύρω από την αγάπη και τον έρωτα. Ίσως, γιατί θεωρώ την αγάπη και κατ’ επέκταση τον έρωτα τα βασικά συστατικά της ευτυχίας του κάθε ανθρώπου, το οξυγόνο μιας ζωής με πραγματικό νόημα ύπαρξης. Η αγάπη, λοιπόν, και ο έρωτας αναδεικνύονται μέσα από ποικίλες καταστάσεις τις οποίες περιγράφω αρκετά γλαφυρά, καταστάσεις που βιώνει συχνά ο άνθρωπος στη ζωή του στις μέρες μας, όπως είναι ο αποχωρισμός, η προσφυγιά, η απομόνωση, η κοινωνική, οικονομική και πολιτική παρακμή, η κατάρρευση των ηθικών αξιών και το συναίσθημα της μοναξιάς του, η προσμονή, η απελευθέρωση του φυλακισμένου του εγώ και η αντίδρασή του ως αποτέλεσμα της απόλυτης ανάγκης του για ζωή. Τις καταστάσεις αυτές ενίοτε τις ντύνω με την κατάλληλη μελωδία κι έτσι γεννιούνται τα τραγούδια, τα οποία συνοδεύουν ως ένθετοι ψηφιακοί δίσκοι αρκετές από τις ποιητικές μου συλλογές.
- Τι σας εμπνέει για να το μεταφέρετε στην ποίηση;
Καθετί που επηρεάζει άμεσα τον συναισθηματικό μου κόσμο και τον ωθεί σε αντίδραση. Ενδεχομένως, μια εικόνα της φύσης που διεγείρει έντονα τις αισθήσεις μου, ένα απρόσμενο γεγονός που με αναστατώνει είτε ευχάριστα είτε δυσάρεστα, οι σχέσεις μου με το στενό και ευρύτερο κοινωνικό μου περιβάλλον, οι αναμνήσεις μου από το παρελθόν, οι προσδοκίες μου για το μέλλον, τα όσα βιώνω στο παρόν μου και άλλα πολλά.
- Είναι χάρισμα, τέχνη ή μια βαθύτερη ανάγκη η συγγραφή της ποίησης;
Είναι μια σύμπτυξη όλων των παραπάνω που αναφέρατε και επιτρέψτε μου να προσθέσω σ’ αυτά τη γνώση και την εμπειρία, καθώς κι η γνώση, αλλά κι η εμπειρία αποτελούν άκρως σημαντικοί παράγοντες που αναδεικνύουν την ομορφιά της ποίησης και της προσθέτουν αξία.
- Ποιοι είναι οι αγαπημένοι σας Λέσβιοι ποιητές και πώς βλέπετε τον λεσβιακό πολιτισμό σήμερα;
Η Λέσβος έχει αναδείξει μεγάλους λυρικούς ποιητές από την αρχαιότητα έως σήμερα, όπως τον Τέρπανδρο (700π.Χ.), τον δημιουργό της λυρικής ποίησης, τον Αρίωνα (625π.Χ.), τον Αλκαίο (600π.Χ.), τη Σαπφώ (620π.Χ.) κ.α. Δε θα μπορούσα, λοιπόν να μην επηρεαστώ κι εγώ από τη μεγάλη Μούσα των αιώνων Σαπφώ, τον λυρικό ποιητή Αλκαίο, αλλά και τον Νομπελίστα σύγχρονο ποιητή Οδυσσέα Ελύτη. Φυσικά και με επηρέασαν όλοι αυτοί με τη γραφή τους και χάραξαν με τον τρόπο τους τη δική μου συγγραφική πορεία. Όσον αφορά τον λεσβιακό πολιτισμό σήμερα, με μεγάλη χαρά και συγκίνηση παρατηρώ ότι βαδίζει ξανά στα χνάρια που βάδισαν οι πρόγονοι μας, λυρικοί ποιητές στο σύνολό τους, κι αυτό με συγκινεί ιδιαίτερα. Συνομήλικοί μου, νεώτεροί μου, αλλά και λίγο μεγαλύτεροι από μένα δημιουργοί, όλοι τους υπηρέτες της τέχνης της ποίησης, αισιοδοξούν και παλεύουν γι’ αυτό, να προσθέσουν δηλαδή το δικό τους μικρό λιθαράκι σ’ αυτήν, για τη συνέχιση της παράδοσης του τόπου μας.
- Όσον αφορά στο προσφυγικό της Λέσβου, θα ήθελα να σας ρωτήσω πώς σας επηρέασε, ώστε να το μεταφέρετε στην ποίηση; Ποιες εικόνες ή γεγονότα συνέβαλαν;
Εννοείται πως το προσφυγικό επηρέασε ανθρώπινα πολλούς δημιουργούς και, μάλιστα, σε μεγάλο βαθμό. Δεν είναι τυχαία, άλλωστε, η αυξημένη εκδοτική παραγωγή των τελευταίων χρόνων που σχετίζεται με το θέμα αυτό. Προσωπικά μιλώντας, η πολύχρονη διαμονή μου σε ακριτική περιοχή, όπου το προσφυγικό αποτελούσε και εξακολουθεί να αποτελεί το καθημερινό μου βίωμα, αλλά και το επάγγελμά μου, που σχετίζεται άμεσα με το θέμα αυτό, συνέβαλλαν σημαντικά στην απόφασή μου να αφιερώσω μια ολόκληρη συλλογή μου στην προσφυγιά.
Ο ανθρώπινος πόνος, ξέρετε, εμπνέει τους δημιουργούς κι αυτό είναι φυσικό κι επόμενο. Ο αναγνώστης, μέσω των έργων τους, έρχεται περισσότερο κοντά στην εικόνα της κατάντιας και συμπάσχει με τον αδύναμο. Ενημερώνεται, κατανοεί και αρκετές φορές δικαιολογεί τα παράξενα και παράλογα των καιρών του. Άλλοτε πάλι εξαγριώνεται και αντιδρά αναρωτώμενος το γιατί. Γιατί παρατηρείται αυτό το φαινόμενο; Γιατί δε σταματά ποτέ; Γιατί εξακολουθεί και υφίσταται; Μα είναι εύλογο να αναρωτιέται, όταν βλέπει μπροστά του πτώματα, τραυματισμένους, μισολιπόθυμους, χαροκαμένους ή, στην καλύτερη των περιπτώσεων, απλά βρεγμένους ανθρώπους, νηστικούς, άστεγους κι απελπισμένους ν’ απλώνουν απεγνωσμένα το χέρι τους στον οποιονδήποτε και να του ζητούν βοήθεια. Κι εγώ είχα πολλές τέτοιες εικόνες ζωγραφισμένες στα μάτια μου, που όφειλα ως ανήσυχο πνεύμα να καταγράψω στα ποιήματά μου, οι περισσότερες εξ αυτών, όπως αντιλαμβάνεστε, σκληρές και άκρως απογοητευτικές. Εικόνες που μένουν ακόμα χαραγμένες στη μνήμη μου και, φαντάζομαι, δε θα φύγουν ποτέ, όσα χρόνια κι αν περάσουν.
Τα ποιήματά μου, επομένως, μιλούν για τους ανθρώπους αυτούς, για τους ανθρώπους, που έχοντας εγκαταλείψει πατρίδα, σπίτι κι οικογένεια, ψάχνουν για ένα χέρι βοηθείας, όποιο κι αν είναι αυτό, που θα τους οδηγήσει στην ομορφιά της ζωής, αυτή που στερήθηκαν με τη βία, αυτή που δεν κατάφεραν να γνωρίσουν ποτέ τους όπως πραγματικά είναι. Τα ποιήματά μου μιλούν επίσης για τα φοβισμένα παιδιά, τα παιδιά που δεν έμαθαν να χαμογελούν, γιατί ποτέ τους δε γνώρισαν τη χαρά. Μιλούν για τα βρεγμένα πτώματα, για τις νεκρές ψυχές, που δεν αξιώθηκαν να πατήσουν την ξένη γη, παρόλο που αρκετές φορές κρυφά την ονειρεύτηκαν. Μιλούν για τα ορφανά παιδιά, για τις χαροκαμένες μάνες, για τα άδεια βλέμματα των ανθρώπων που υπέφεραν, πόνεσαν, λύγησαν και που στο τέλος αφέθηκαν στο έλεος μιας μοίρας δίχως καμιά προοπτική. Υπάρχει μέλλον; Αυτό αναρωτιούνται όλοι τους, αυτό αναρωτιέμαι κι εγώ στο βιβλίο μου αυτό κι αυτό καλείται να αναρωτηθεί κι ο αναγνώστης την ώρα που διαβάζει τα ποιήματά μου.
Στο σημείο αυτό, επιτρέψτε μου να σας παραθέσω το τραγούδι που συνοδεύει την ποιητική μου συλλογή «Προσφυγιά», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Άλφα Πι», και φιλοξενεί εικόνες όμοιες με εκείνες που σας ανέφερα, εικόνες που έζησα προσωπικά και που αυτό το τραγούδι πάντα θα μου τις θυμίζει ξανά και ξανά.
- Πώς πιστεύετε ότι συντελεί η ποίηση σε μια πιο ειρηνική συμπόρευση μεταξύ των ανθρώπων;
Η ποίηση δεν προτείνει λύσεις στους ανθρώπους. Η ποίηση απλά καταγράφει την εικόνα, διεγείροντας με τον δικό της μοναδικό τρόπο το συναίσθημα, αρχικά του δημιουργού κι έπειτα του αναγνώστη. Η ταυτόχρονη ανάδειξη της πραγματικής ομορφιάς, ακόμα και μέσα από τον μαγικό κόσμο των λέξεων, αρκεί, ωστόσο, για να ευαισθητοποιήσει την ψυχή εκείνου που διψά για μια σημαντική αλλαγή στη ζωή του, να την προβληματίσει και, γιατί όχι, να την αφυπνίσει. Άλλωστε, η ποίηση πάντοτε αυτό το ρόλο υπηρετούσε. Έδινε την ώθηση στους ανθρώπους να τολμήσουν για το καλύτερο. Και το καλύτερο μπορεί να έρθει μόνο, όταν υπάρχει ειρηνική συμπόρευση μεταξύ των ανθρώπων κι όχι πόλεμος, ανισότητα, δυστυχία κι ιδιοτέλεια.
- Τέλος, θα ήθελα να σας ρωτήσω, ποιοι είναι οι αγαπημένοι σας στίχοι που έχετε γράψει και πού θα θέλατε να τους παραθέσετε ως επίλογο στην κουβέντα μας;
Η αλήθεια είναι πως ένας δημιουργός δε μπορεί να ξεχωρίσει τα έργα του, καθώς όλα αποτελούν πνευματικά του παιδιά.
Θα σας παραθέσω, ωστόσο, ένα ποίημα από την πρώτη μου ποιητική συλλογή, που νομίζω πως με αντιπροσωπεύει και ως άνθρωπο, αλλά και ως δημιουργό. Πρόκειται για το ποίημά μου με τίτλο «Εξομολόγηση», που περιλαμβάνεται στην ποιητική μου συλλογή «Μίλα μου γι’ αγάπη» και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Άλφα Πι». Θα ήθελα να το αφιερώσω σε όλες τις ρομαντικές ψυχές, που, ακόμα και στους χαλεπούς καιρούς που ζούμε, επιμένουν να ονειρεύονται και να ελπίζουν σε έναν καλύτερο κι ομορφότερο κόσμο.
Εξομολόγηση
Κάθε βράδυ στ’ όνειρό σου νοσταλγείς ένα σύννεφο να πάρει την καρδιά σου, να την κάνει να πετάξει σαν πουλί στις αυλές του παραδείσου.
Μα σαν κλέψει το σκοτάδι η αυγή και το σύννεφο χαθεί μες στον ιστό σου, που υφαίνεις κάθε δάκρυ και πνοή, σαν κεντάς με τη σιωπή σου
και στο τώρα επιστρέψεις μοναχή κι απελπισμένη, σα σκιά κυνηγημένη από όλους κι από όλα, μη ξεχνάς πως η αγάπη δεν αργεί.
Κάπου υπάρχει στη φωλιά της, νοσταλγεί, σαν να προσμένει ένα σήμα, τρομαγμένη, να της πει πως τον παλμό της καρτεράς και την ανάσα της ποθείς.
Μ’ ένα κύμα, μ’ ένα φύσημα γλυκό, στο γαλάζιο ανεμίζει τα πανιά της που απλώνει, μήπως κάπου στο βυθό της ακούσει τη φωνή σου
κι είν’ αυτή που χρόνια τώρα σου ’χουν πει, πως μια αγάπη αληθινή και δυνατή μπορεί αιώνια να μοιάσει, να φανεί παραμύθι στη ζωή σου.
Συγγραφικό Έργο:
1. «Μίλα μου γι’ αγάπη», ποιητική συλλογή, εκδόσεις Άλφα πι, Χίος 2015
2. «Αποχωρισμός», ποιητική συλλογή και cd single, εκδόσεις Άλφα πι, Χίος 2016
3. «Προσφυγιά», ποιητική συλλογή και cd single, εκδόσεις Άλφα πι, Χίος 2016
4. «Θάλασσα κι Ουρανός», ποιητική συλλογή και cd με δέκα τραγούδια, εκδόσεις Άλφα πι, Χίος 2017
5. «Ο Καιρός», ποιητική συλλογή και cd με πέντε τραγούδια, εκδόσεις Άλφα πι, Χίος 2017
6. «Έρωτας είναι», ποιητική συλλογή και cd με δώδεκα τραγούδια, εκδόσεις Άλφα πι, Χίος 2018
7. «Ανυπόταχτες σκέψεις, 151 χαϊκού», ποιητική συλλογή, εκδόσεις Άλφα πι, Χίος 2019
8. «Η αγάπη μπορεί», μυθιστόρημα και cd single, εκδόσεις Ελκυστής, Θεσσαλονίκη 2019
9. «Αύγουστος, ποίηση σε μορφή τάνκα», ποιητική συλλογή, εκδόσεις Άλφα πι, Χίος 2020
10. «Έλα ξανά», ποιητική συλλογή και cd με δεκατρία τραγούδια, εκδόσεις Βακχικόν, Αθήνα 2020
11. «Ροντέλα 4 εποχών», ποιητική συλλογή, εκδόσεις Άλφα πι, Χίος 2021
12. «Τριολέτα γένους θηλυκού», ποιητική συλλογή, εκδόσεις Άλφα πι, Χίος 2021
