Πολύ συχνά η Αστυνομία δέχεται καταγγελίες από απλούς πολίτες, εταιρείες και οργανισμούς ότι έχουν πέσει θύματα απάτης. «Ο οποιοσδήποτε μπορεί να πέσει θύμα απάτης ανεξαρτήτου ηλικίας ή μόρφωσης. Για να μειώσουμε τις πιθανότητες να πέσουμε θύμα απάτης, θα πρέπει να λαμβάνουμε προληπτικά μέτρα», μας δήλωσε ο υπεύθυνος του Γραφείου Διερεύνησης Οικονομικού Εγκλήματος της Αστυνομίας Αυξέντης Κωνσταντίνου.
Αγορές διαδικτύου
Οι απάτες κατά την αγορά μέσω διαδικτύου είναι η πιο συνηθισμένη μορφή απάτης. Στις περιπτώσεις αυτές παρουσιάζονται στο διαδίκτυο διάφοροι δήθεν πωλητές εμπορευμάτων. «Όταν οι δήθεν πωλητές παραλάβουν το ποσό που τους αποστέλλει ο αγοραστής, δεν αποστέλλουν το εμπόρευμα και εξαφανίζονται», ανέφερε ο κ. Κωνσταντίνου.
Οι τρόποι δράσης των απατεώνων μπορεί να είναι οι ακόλουθοι, γι’ αυτό οι καταναλωτές εάν εντοπίσουν τα εξής «κατά τις αγορές τους καλό είναι να είναι προσεκτικοί και δύσπιστοι»:
- Τα εμπορεύματα παρουσιάζονται σε χαμηλότερες τιμές από τις συνηθισμένες για να προσελκύσουν θύματα.
- Η επαφή μεταξύ του θύματος και του απατεώνα γίνεται συνήθως μέσω ηλεκτρονικής αλληλογραφίας. Μετά την πρώτη επαφή ακολουθούν και άλλες που μπορεί να γίνουν και μέσω τηλεφώνου. Οι απατεώνες δίνουν ψεύτικα ονόματα και άλλα στοιχεία επικοινωνίας στο θύμα, με αποτέλεσμα να γίνεται δυσκολότερος ο εντοπισμός τους.
- Οι απατεώνες χρησιμοποιούν, επίσης, παραπλανητικές ιστοσελίδες ούτω καλούμενων εταιρειών μεταφοράς οι οποίες εγγυώνται την ασφαλή είσπραξη των χρημάτων για λογαριασμό των ‘πελατών’ τους.
- Πολλές φορές το θύμα καλείται να πληρώσει μέσω εταιρείας μεταφορών ή εμβάζοντας τα χρήματα σε κάποιον τραπεζικό λογαριασμό. Σ’ αυτήν την περίπτωση οι απατεώνες χρησιμοποιούν (ενοικιάζουν) τραπεζικούς λογαριασμούς φοιτητών ή ανέργων οι οποίοι αποκομίζουν για τη χρήση του λογαριασμού τους κάποιο χρηματικό αντάλλαγμα.
- Τα πρόσωπα αυτά, τα οποία στην ουσία ενεργούν ως κομιστές, λαμβάνουν οδηγίες από τους εγκληματίες να αποσύρουν αμέσως τα χρήματα που εμβάστηκαν στον λογαριασμό τους και να τα στείλουν / εμβάσουν στη συνέχεια σε αυτούς (εγκληματίες) χρησιμοποιώντας πολλές φορές τις υπηρεσίες εταιρειών μεταφοράς χρημάτων.
Δείτε τώρα πώς μπορείτε να προφυλαχθείτε από τέτοιες απάτες:
- Πριν κάνετε οποιαδήποτε αγορά μέσω διαδικτύου να έχετε πάντοτε υπόψη σας ότι υπάρχει κίνδυνος να εξαπατηθείτε. Να έχετε υπόψη σας ότι όσα μέτρα κι αν λάβετε δεν σας παρέχουν 100% ασφάλεια.
- Προτού πληρώσετε, επιβεβαιώστε ότι τα στοιχεία του προμηθευτή είναι αληθινά ελέγχοντας την προϊστορία του.
- Οι αξιόπιστες εμπορικές ιστοσελίδες παρέχουν συναλλαγές μόνο μέσω μεθόδων «ασφαλών ηλεκτρονικών συναλλαγών (Secure electronic transactions). Γι’ αυτό είναι πολύ σημαντικό όταν καταχωρίζετε πληροφορίες πληρωμής όπως οι αριθμοί τραπεζικών καρτών, να ελέγχετε πάντα αν η διεύθυνση της ιστοσελίδας που έχετε επισκεφθεί ξεκινά με «https» και όχι με «http». To «s» εδώ συμβολίζει την ασφάλεια / security. Αναζητήστε τη μικρή κλειδαριά σε κάποιο σημείο της σελίδας η οποία συνήθως βρίσκεται στο κάτω δεξί μέρος της σελίδας. Αυτό υποδεικνύει ότι η ιστοσελίδα είναι ασφαλής για συναλλαγή.
- Χρησιμοποιείστε πιστωτικές κάρτες για τις πληρωμές σας, κατά προτίμηση τις ειδικές κάρτες (internet card) τις οποίες προμηθεύουν οι τραπεζικοί οργανισμοί.
«Επενδυτικές» ευκαιρίες
«Οι δήθεν επενδυτικές ευκαιρίες αποτελούν μια κλασική μορφή απάτης όπου ο απατεώνας παρουσιάζεται να προσφέρει μια μοναδική επενδυτική ευκαιρία στα υποψήφια θύματά του υποσχόμενος υψηλές αποδόσεις», προσθέτει ο κ. Κωνσταντίνου.
Οι τρόποι δράσης των απατεώνων είναι οι εξής:
- Προσπαθούν, συνήθως, να πουλήσουν πολύπλοκα χρηματοοικονομικά προϊόντα, τα οποία οι καταναλωτές δυσκολεύονται να αντιληφθούν.
- Ντύνονται ωραία, εμφανίζονται ως πετυχημένοι επαγγελματίες και προσπαθούν να σας εντυπωσιάσουν.
- Σας κάνουν να νιώθετε άβολα, εκμεταλλεύονται τα συναισθήματά σας, προκαλούν την πλεονεξία και σας κάνουν να νιώθετε ανασφαλείς και ανεπαρκείς για τις χρηματοοικονομικές σας γνώσεις.
- Σας πιέζουν να αποφασίσετε αμέσως, να πείτε το «ναι» χωρίς χρονοτριβή, για να μην χάσετε τη «μοναδική» και «ανεπανάληπτη» ευκαιρία που σας προτείνουν.
- Συμπεριφέρονται φιλικά και δείχνουν ότι νοιάζονται για τα προσωπικά σας θέματα. Είναι διατεθειμένοι να χρησιμοποιήσουν όλα τα μέσα για να σας πείσουν να αγοράσετε τα προϊόντα τους.
Ο μόνος τρόπος για να προστατευτείτε από τις διάφορες απάτες είναι να είστε πολύ προσεκτικοί. Όταν δεν γνωρίζετε κάτι, να ζητάτε τη γνώμη και τη συμβουλή από επαγγελματίες. Πάντα να εξετάζετε προσεκτικά τις επενδύσεις που σας προτείνουν και να ξέρετε πάντα με ποιον συναλλάσσεστε.
Να έχετε πάντα υπόψη ότι οι επενδύσεις που υπόσχονται υψηλές αποδόσεις έχουν και υψηλό βαθμό ρίσκου.
Η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς Κύπρου είναι η εποπτική αρχή σε θέματα επενδύσεων, επομένως συστήνεται να αποτείνεστε κοντά τους για να ενημερωθείτε για το κατά πόσο μια εταιρεία ή ένα επενδυτικό ταμείο κατέχει τις απαιτούμενες άδειες για να διεξάγει επενδυτικές εργασίες.
Μέσω email
Το τελευταίο διάστημα παρουσιάζουν αύξηση οι καταγγελίες από εταιρείες και οργανισμούς οι οποίες έπεσαν θύματα απάτης από επιτήδειους που παρουσιάζονται ότι είναι οι προμηθευτές τους στο εξωτερικό και οι εταιρείες τούς αποστέλλουν χρήματα σε τραπεζικούς λογαριασμούς στο εξωτερικό πιστεύοντας ότι εξοφλούν τις οφειλές τους, ενώ τα χρήματά τους καταλήγουν σε λογαριασμούς των απατεώνων.
Οι τρόποι δράσης των απατεώνων είναι συνήθως αυτοί που αναφέρουμε πιο κάτω:
«Οι απατεώνες εξασφαλίζουν τις απαιτούμενες πληροφορίες με παράνομη πρόσβαση (hacking) στο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο ενός εκ των δύο εμπορευόμενων (αγοραστή ή πωλητή)», επισημαίνει ο κ. Κωνσταντίνου.
Αφού εξασφαλίσουν τις απαιτούμενες πληροφορίες που χρειάζονται για να πείσουν το θύμα τους, προσεγγίζουν την εταιρεία (αγοραστή) μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προσποιούμενοι ότι είναι ο πραγματικός προμηθευτής τους και τους πείθουν να μεταφέρουν χρήματα σε τραπεζικούς λογαριασμούς στο εξωτερικό, διαφορετικούς από αυτούς που είχαν αρχικά συμφωνηθεί ή που η εταιρεία είχε αποστείλει χρήματα στο παρελθόν.
Προληπτικά μέτρα:
- Όταν σας ζητείται μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου η μεταφορά χρημάτων σε διαφορετικό τραπεζικό λογαριασμό από αυτό που χρησιμοποιούσατε προηγουμένως, επικοινωνήστε αμέσως τηλεφωνικώς με τον προμηθευτή σας για επιβεβαίωση.
- Διασφαλίστε ότι οι υπάλληλοι της εταιρείας / οργανισμού είναι ενημερωμένοι και γνωρίζουν τη συγκεκριμένη μορφή απάτης και τον τρόπο αποφυγής της.
- Δώστε εντολή στο προσωπικό που είναι αρμόδιο για την πληρωμή τιμολογίων να προβαίνει πάντα στη διενέργεια ελέγχων για τον εντοπισμό τυχόν παρατυπιών.
- Ελέγξτε τις πληροφορίες που αναρτώνται στην ιστοσελίδα της επιχείρησή σας και συγκεκριμένα τα συμβόλαια και τους προμηθευτές σας. Διασφαλίστε ότι το προσωπικό περιορίζει τη γνωστοποίηση ευαίσθητων πληροφοριών της επιχείρησης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
«Νιγηριανή απάτη»
Σχεδόν όλοι έχουμε κατά καιρούς λάβει επιστολές είτε ταχυδρομικώς είτε μέσω email που προέρχονται από άγνωστο σε εμάς αποστολέα ότι έχουμε κερδίσει σε μια κλήρωση στο εξωτερικό ή ότι κληρονομήσαμε περιουσία στο εξωτερικό. Στη συνέχεια, μας ζητείται να πληρώσουμε κάποιο ποσό για να καταστεί δυνατή η αποστολή του κέρδους ή της κληρονομιάς σε εμάς. Αρκετοί συμπολίτες μας επικοινωνούν με την Αστυνομία και συμβουλεύονται να αγνοήσουν τις επιστολές αυτές. Αρκετοί όμως έχουν ανταποκριθεί με αποτέλεσμα να χάσουν τα χρήματά τους.
Τι πρέπει να κάνετε:
- Σε περίπτωση που παραλάβετε μήνυμα ή επιστολή ότι έχετε κερδίσει σε κλήρωση κάποιου λαχείου στο εξωτερικό και σας ζητήσουν οτιδήποτε για να σας στείλουν δήθεν τα κέρδη, μην ανταποκριθείτε. «Απλώς διερωτηθείτε. Ποιος άνθρωπος ή οργανισμός δίδει δωρεάν μεγάλα χρηματικά ποσά; Κανένας», τονίζει ο κ. Κωνσταντίνου.
- Σε περίπτωση που λάβετε μήνυμα ή επιστολή ότι κληρονομήσατε περιουσία στο εξωτερικό από άγνωστο σε εσάς πρόσωπο μην το πιστέψετε. Εάν ακόμα σας ζητήσουν βοήθεια για εξαγωγή από το εξωτερικό δικής τους περιουσίας έναντι ανταλλάγματος, μην ανταποκριθείτε ούτε ακόμα και από περιέργεια.
