Τοποθέτηση της Επίτροπου Ισότητας των Φύλων Τζόζης Χριστοδούλου στο συνέδριο: «H σύγχρονη Ευρωπαία της Κύπρου, η γυναίκα στη θέση που της αξίζει»
Ανά το παγκόσμιο:
– 9 στους 10 άνδρες και γυναίκες έχουν βαθιές προκαταλήψεις κατά των γυναικών.
– Το 49% πιστεύει ότι οι άνδρες είναι καλύτεροι ηγέτες από τις γυναίκες.
– Το 25% πιστεύει ότι είναι δικαιολογημένο για έναν άνδρα να κτυπά τη σύντροφο του (ΟΗΕ 2023)- Σε μια εποχή του #MeToo
Οι προκαταλήψεις γίνονται πραγματικότητα και στην ΕΕ:
– 37% κατέχουν διευθυντικές θέσεις, 28% θέσεις στα Δ.Σ.
– 16% το χάσμα αμοιβών (στην Κύπρο 9.9%)
– μια στις πέντε γυναίκες έχει υποστεί σεξουαλική ή/και σωματική βία από νυν ή πρώην σύντροφό της.
Ανά το παγκόσμιο:
– 81,000 γυναίκες και κορίτσια έχουν πεθάνει από τα χέρια του συντρόφου τους ή κάποιου μέλους της οικογένειας τους. Αυτό σημαίνει ότι κάθε 11 λεπτά μία γυναίκα δολοφονείται στο σπίτι της, ένα χώρο όπου θεωρητικά θα έπρεπε να είναι ασφαλής. Μέχρι να φύγουμε από εδώ, περίπου 16 γυναίκες κάπου στον κόσμο, θα έχουν πεθάνει ως αποτέλεσμα οικογενειακής βίας. Ο ΓΓ του ΟΗΕ στις 8 Μαρτίου ανέφερε ότι χρειαζόμαστε 300 χρόνια να φτάσουμε στην ουσιαστική ισότητα.
Αξιότιμη κυρία Πρόεδρε της Βουλής,
Αξιότιμη κυρία Ευρωβουλεύτρια
Αξιότιμη κυρία Επίτροπε Νομοθεσίας,
Φίλες και φίλοι,
Ευχαριστώ για την πρόσκληση να τοποθετηθώ επί του θέματος και συγχαρητήρια, κυρία Ελένη Σταύρου, για την πρωτοβουλία. Τα πιο πάνω, προφανώς, δεν είναι η θέση που αξίζει σε καμία γυναίκα. Αυτή είναι όμως η πραγματικότητα που αφορά στη θέση της γυναίκας και η Κύπρος, δυστυχώς, δεν αποτελεί εξαίρεση. Καμία χώρα δεν έχει καταφέρει να φτάσει στην πλήρη και ουσιαστική ισότητα.
Από τη μέρα του διορισμού μου στη θέση της Επιτρόπου Ισότητας των Φύλων έχω κληθεί να μιλήσω σε διάφορες θεματικές εκδηλώσεις. Μεταξύ άλλων, Γυναίκες στη Ναυτιλία, Γυναίκες στις Επιστήμες, Γυναίκες στις Ειρηνευτικές Διαδικασίες, Γυναίκες και Κυβερνοασφάλεια. Τι κοινό έχουν όλα τα πιο πάνω; Ότι οι γυναίκες σε όλους αυτούς τους τομείς δεν αναγνωρίζονται, δεν ακούγονται και δεν προωθούνται. Θα επαναλάβω αυτό που ανέφερα και στις προηγούμενες εκδηλώσεις. Οι γυναίκες χρειάζονται χώρο και φωνή έτσι ώστε να δημιουργηθούν και τα πρότυπα γυναικών τα οποία θα πρέπει να ακούμε και να προωθούμε σε όλες τις βαθμίδες -περιλαμβανομένων των κέντρων λήψης αποφάσεων. Είναι γεγονός ότι δεν μπορούμε να γίνουμε αυτό που δεν βλέπουμε. You cannot be what you cannot see. Μέχρι και σήμερα ακούμε, για παράδειγμα, ότι οι ποσοστώσεις δεν θα προωθήσουν άξιες γυναίκες. Συμφωνούμε απόλυτα πως πρέπει να προωθούνται οι άξιες και οι άξιοι, γυναίκες και άνδρες.
Αν κρίνουμε από το γεγονός ότι στην Κύπρο οι γυναίκες κάτοχοι διδακτορικού διπλώματος ξεπερνούν αριθμητικά τους άνδρες, είμαι σίγουρη ότι υπάρχουν πολλές άξιες γυναίκες αναμεσά μας.
Φίλες και φίλοι,
Όλες οι δράσεις και πολιτικές από τον έμφυλο προϋπολογισμό, την εξωτερική πολιτική και το φύλο, την εργασία και το φύλο βρίσκονται υπό σχεδιασμό, ενώ δράσεις εμπέδωσης της ισότητας των φύλων άρχισαν να εφαρμόζονται.
Στη συνέχεια του συνεδρίου, οι φίλες εμπειρογνώμονες που βρίσκονται εδώ θα μιλήσουν για τους λόγους που «εξαφανίζονται» οι γυναίκες στην επαγγελματική τους πορεία όπως και για νομοθεσίες και κώδικες που αφορούν στον εκφοβισμό και τη σεξουαλική παρενόχληση. Θα συζητηθεί η ανάγκη δημιουργίας δομών για βρέφη, ηλικιωμένους/ες, άτομα με αναπηρίες. Διότι, όπως όλοι γνωρίζουμε, το βάρος της ευθύνης φροντίδας των ατόμων αυτών πέφτει στις γυναίκες. Καλούνται να σηκώσουν το μεγάλο αυτό βάρος πρόσθετα με τους πολλαπλούς ρόλους που η κοινωνία μας τους έχει φορτώσει, σε αντίθεση με τους άνδρες που έχουν να επιτελέσουν κυρίως έναν ρόλο: αυτό του οικονομικού κουβαλητή στο σπίτι.
Με στόχο τη βελτίωση της κατάστασης και την εξάλειψη των πατριαρχικών και στερεοτυπικών, αναχρονιστικών προκαταλήψεων, που δεν επιτρέπουν στις γυναίκες να προχωρήσουν, η Κυβέρνηση έχει θέσει την ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών ψηλά στις προτεραιότητές της, εισάγοντας μια διαφορετική προσέγγιση: Να εργαστούμε προληπτικά. Τι εννοώ; Η νομοθετική κατοχύρωση των δικαιωμάτων των γυναικών είναι εκεί. Όπου χρειάζεται βελτίωση είμαι σίγουρη ότι θα βελτιώνεται και όπου υπάρχουν κενά θα καλύπτονται.
Αυτό, όμως, που απουσίαζε διαχρονικά είναι η συστηματική, συνεχής προσπάθεια ώστε η έμφυλη ισότητα να βρίσκεται συνεχώς στην επιφάνεια, να συζητείται, ενώ παράλληλα εφαρμόζονται δράσεις και πολιτικές, σε οριζόντια βάση, με στόχο την προώθηση της ισότητας. Δηλαδή, ενώ θα προχωρήσουμε στην περαιτέρω δημιουργία δομών και θα διευκολύνουμε τις γυναίκες κυρίως να συμφιλιώσουν την οικογενειακή και επαγγελματική τους ζωή αυτό δεν σημαίνει ότι στις 5 ή 6 το απόγευμα δεν είναι αυτές που θα σχολάσουν τα παιδιά τους και θα αρχίσουν με τη λεγομένη δεύτερη βάρδια στο σπίτι.
Αν δεν αγγίξουμε τις πατριαρχικές και στερεοτυπικές νόρμες ώστε να αναδείξουμε τον ρόλο των ανδρών στην ισότιμη κατανομή των γονεϊκών ευθυνών, πρακτικά όχι μόνο θεωρητικά, αλλά και των εργασιών στο σπίτι, θα συνεχίσουμε να εξαντλούμε τις γυναίκες χωρίς να τους δίνουμε προοπτική προσωπικής ανάπτυξης και επαγγελματικής ανέλιξης. Είναι γι΄ αυτό που σήμερα σχεδιάζουμε ολιστικές προσεγγίσεις μέσα από την ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου. Θα σας δώσω ένα παράδειγμα που αφορά την ενσωμάτωση της διάστασης των φύλων: Έχουμε εντοπίσει και αναγνωρίσει ότι υπάρχει έλλειψη εργατικού δυναμικού σε συγκεκριμένα επαγγέλματα. Ολιστική προσέγγιση δεν σημαίνει προωθώ περισσότερες γυναίκες στο επάγγελμα. Αυτό είναι αποσπασματικό. Ολιστική προσέγγιση σημαίνει πως ενώ αρχίζουμε να εργαζόμαστε στο εκπαιδευτικό σύστημα, μέσω ένταξης της ισότητας των φύλων στα εκπαιδευτικά προγράμματα, αλλά και μέσω της κατάρτισης επαγγελματικών συμβούλων ώστε να συμβουλεύουν τα παιδιά μας στη βάση των ικανοτήτων τους και όχι των προσωπικών τους αντιλήψεων, παράλληλα προετοιμάζουμε ένα επαγγελματικό περιβάλλον, το οποίο είναι έτοιμο να δεχθεί και γυναίκες, με τον απαραίτητο εξοπλισμό π.χ. με κάδους για τη γυναικεία υγιεινή.
Το στοίχημα, φίλες και φίλοι, είναι να περάσει το μήνυμα στην κοινωνία ότι η ισότητα των φύλων ωφελεί τους άνδρες εξίσου, δυναμώνει την οικονομία μας και την κοινωνία μας. Προς αυτή την κατεύθυνση έχουμε ήδη αρχίσει θέτοντας την ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών στη σωστή της βάση, μακριά από πολιτικές ορθότητες, ακολουθώντας ολιστικές προσεγγίσεις και όχι αποσπασματικές, ενσωματώνοντας τη διάσταση του φύλου οριζόντια στην κρατική μηχανή.
Στόχος, κυρίες και κύριοι, είναι η εμπέδωση της έμφυλης κουλτούρας στην κρατική μηχανή και η πολιτική του «top down approach». Αυτό σημαίνει ότι η ισόρροπη συμμετοχή των γυναικών και των ανδρών σε κάθε τομέα, από τη διακυβέρνηση της χώρας μέχρι την κουζίνα του σπιτιού μας, είναι απαραίτητη. Έχουμε πετύχει 44% στους πρώτους διορισμούς της Κυβέρνησης. Η εκπροσώπηση των γυναικών στο Υπουργικό Συμβούλιο φτάνει για πρώτη φορά στο 35.3% . Χρειάζεται ακόμα να γίνουν πολλά. Η ισότητα είναι άσκηση έμπρακτης δημοκρατίας, αλλά είναι και ουσιώδης για την πρόοδο και την ευημερία σε κάθε πτυχή της ζωής μας. Όσο απαραίτητη, λοιπόν, είναι η συμμετοχή των γυναικών στα κέντρα λήψης αποφάσεων αλλά και σε όλες τις βαθμίδες επαγγελματικής ανέλιξης, άλλο τόσο σημαντική είναι η συμμετοχή των ανδρών στην προσπάθεια αυτή και η αναγκαιότητα δημιουργίας συνεργειών και συνεργασίας.
Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών
