Χαιρετισμός της Επιτρόπου Ισότητας των Φύλων Κύπρου, Τζόζης Χριστοδούλου σε εκδήλωση για την πρόληψη της βίας κατά των Γυναικών.
Είναι γεγονός ότι μία στις 3 γυναίκες ανά το παγκόσμιο βιώνει σωματική και σεξουαλική βία από κάποιο οικείο άτομο, σύντροφο ή πρώην σύντροφο. Τείνουμε, καμιά φορά, να επαναλαμβάνουμε ξανά και ξανά αυτούς τους αριθμούς και τις στατιστικές χωρίς να συνειδητοποιούμε ότι πρόκειται για ανθρώπινες ζωές, οι οποίες επηρεάζονται ανεπανόρθωτα και σε πολλαπλά επίπεδα από τη βία. Ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών σημειώνει ότι η έμφυλη βία είναι σήμερα η σοβαρότερη παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων στον πλανήτη, με άμεσες και μακροπρόθεσμες καταστροφικές συνέπειες τόσο για τις ίδιες τις γυναίκες και τα κορίτσια, όσο και για τον άμεσο οικογενειακό και κοινωνικό τους περίγυρο.
Στην Κύπρο, μία στις 4 γυναίκες θα έρθουν αντιμέτωπες με κάποιας μορφής βία στη διάρκεια της ζωής τους, επειδή είναι γυναίκες. Αυτό τονίζουν τόσο η Σύμβαση για την Καταπολέμηση κάθε Μορφής Διάκρισης κατά των Γυναικών όσο και η Διακήρυξη για την Καταπολέμηση της Βίας Κατά των Γυναικών, και τα δυο κείμενα του ΟΗΕ.
Η βία επηρεάζει αρνητικά τη γενική ευημερία των γυναικών και τις εμποδίζει να συμμετέχουν πλήρως στην κοινωνία. Επηρεάζει τις οικογένειές τους, την κοινότητά τους και τη χώρα γενικότερα. Έχει τεράστιο κόστος, μεγαλύτερες επιβαρύνσεις στην υγειονομική περίθαλψη, στο νομικό σύστημα και απώλειες, φυσικά, στην παραγωγικότητα.
Το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων (2021) υπολόγισε το οικονομικό κόστος της βίας στη βάση του φύλου σε ολόκληρη την ΕΕ σε 366 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως. Η βία κατά των γυναικών ανέρχεται στο 79% του κόστους δηλαδή σε 289 δισεκατομμύρια ευρώ. Έχοντας αναφέρει αυτό, θα ήθελα να ξεκαθαρίσω ότι οι ανθρώπινες ζωές και ο πόνος δεν έχουν τίμημα. Η γνώση, όμως, των οικονομικών συνεπειών μπορεί να μας ωθήσει να σκεφτούμε διαφορετικά, να δράσουμε προληπτικά και να διοχετεύσουμε τα χρήματα στον τομέα της πρόληψης, ώστε να έχουμε μελλοντικά απόσβεση από το κόστος.
Στην Κύπρο, έχουν γίνει πολλά θετικά βήματα προς την ορθή κατεύθυνση. Το νομικό πλαίσιο στη βάση της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης είναι ολιστικό και περιεκτικό και παρέχει τη βάση στην οποία μπορούν να κτιστούν πολλές πολιτικές, μέτρα και δράσεις.
Η δημιουργία του Συντονιστικού Φορέα και της εθνικής στρατηγικής για την πρόληψη και καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών, στη βάση και των υποχρεώσεων της χώρας μας είναι προς την σωστή κατεύθυνση.
Λαμβάνοντας σοβαρά υπόψη τα σχόλια από την ομάδα εμπειρογνωμόνων GREVIO του Συμβουλίου της Ευρώπης θα πρέπει, πρώτα και πάνω απ’ όλα, να συμβάλουμε ώστε να ενδυναμωθεί η αποτελεσματική διατμηματική συνεργασία και ο συντονισμός των εμπλεκόμενων φορέων, αφού η έλλειψη ανταλλαγής πληροφοριών μπορεί να θέσει τις γυναίκες και τα παιδιά σε αυξημένο κίνδυνο.
Θα πρέπει, λοιπόν, να θέσουμε σε εφαρμογή αυτές τις διαδικασίες μέσω των οποίων η ανταλλαγή πληροφοριών και ο συντονισμός των εμπλεκόμενων υπηρεσιών θα είναι άμεσες. Αυτό αποτελεί βασική αρχή για αποτελεσματική ανταπόκριση και για ταχεία διερεύνηση και ποινική διαδικασία. Προς αυτή την κατεύθυνση – και είμαι σίγουρη πως θα παρουσιαστεί σήμερα – έχουν ήδη συσταθεί ειδικά κλιμάκια διερεύνησης υποθέσεων βίας στην οικογένεια στα ΤΑΕ της κάθε επαρχίας και έχουν αναπτυχθεί ειδικά πρωτόκολλα στην αστυνομία για τον χειρισμό υποθέσεων βίας στην οικογένεια. Είναι σημαντικό, μάλιστα, το γεγονός ότι το πρωτόκολλο θα ενεργοποιείται σε κάθε περίπτωση ανεξαρτήτως αν το θύμα δεν επιθυμεί να προχωρήσει σε ποινική δίωξη. Πρωτόκολλα έχουν αναπτυχθεί και για θέματα βιασμού και άλλες μορφές έμφυλης βίας, όπως και το πρωτόκολλο για την αξιολόγηση του κινδύνου, το οποίο, σύμφωνα με την GREVIO, θα πρέπει να επανεξετάσουμε ως προς την εφαρμογή και την αποτελεσματικότητά του. Γνωρίζω ότι η συνεργασία του κράτους και της κοινωνίας των πολιτών, με τη δημιουργία του Σπιτιού της Γυναίκας, έχουν σώσει γυναίκες και παιδιά. Σίγουρα δεν εφησυχάζουμε.
Η πρόληψη και καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών είναι προτεραιότητα της διακυβέρνησης του Προέδρου της Δημοκρατίας Νίκου Χριστοδουλίδη. Το Γραφείο Επιτρόπου Ισότητας είναι σε ετοιμότητα να στηρίξει και να συμβάλει στις προσπάθειες του Υπουργείου Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως, του Συντονιστικού Φορέα, της Αστυνομίας και της κοινωνίας των πολιτών. Έμφαση θα δοθεί σε προληπτικές δράσεις συμπεριλαμβανομένης της συστηματικής εκπαίδευσης που αφορά στη διάσταση του φύλου.
Για να είναι εφικτά τα πιο πάνω, θα πρέπει να προχωρήσουμε στην εμπέδωση της κουλτούρας της ισότητας, μακριά από αναχρονιστικές προκαταλήψεις ενώ παράλληλα, για να μπορούν τα θύματα να σπάσουν τη σιωπή τους και να καταγγείλουν, θα πρέπει να δημιουργηθεί ένα υποστηρικτικό περιβάλλον στο όποιο οι γυναίκες θα αισθάνονται ασφάλεια και εμπιστοσύνη. Σε αυτό, τουλάχιστον, μπορούμε να συμβάλουμε όλες και όλοι μας.
Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών
