Η προώθηση της επιχειρηματικότητας και ειδικά η ανάπτυξη του τομέα των λεγόμενων νεοφυών επιχειρήσεων που φέρνουν καινοτομίες στην αγορά, βρίσκεται ψηλά στην ατζέντα τα τελευταία χρόνια. Γύρω από τον χώρο των νεοφυών επιχειρήσεων έχει στηθεί ένα οικοσύστημα υποστήριξης για την επιχειρηματική ανάπτυξη νέων ιδεών, αλλά το αποτέλεσμα αποδεικνύεται φτωχό.
Παρά τις έντονες προσπάθειες για τη δημιουργία νεοφυών επιχειρήσεων τα τελευταία χρόνια και τον μεγάλο αριθμό των συμμετεχόντων σε προγράμματα που υποστηρίζουν την εμπορευματοποίηση καινοτόμων ιδεών, η πράξη δείχνει ότι λίγες ιδέες πετυχαίνουν να εξελιχθούν σε επιχείρηση με παρουσία στην αγορά.
«Δεν υπάρχει εύκολη απάντηση στο γιατί μια νεοφυής επιχείρηση τελικά αποτυγχάνει να εδραιωθεί και να καταστεί βιώσιμη. Οι λόγοι είναι πολλοί και διαφέρουν σε κάθε περίπτωση», μας ανέφερε ο συνιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της Chrysalis Leap, Στέλιος Προκοπίου.
Τρεις λόγοι αποτυχίας
Πρώτον, «αναφορικά με την αποτυχία του προϊόντος ή της υπηρεσίας, αυτή οφείλεται στη λανθασμένη ή ανεπαρκή έρευνα αγοράς και στη μη αναγνώριση των πραγματικών αναγκών των πελατών, τις οποίες το προϊόν ή η υπηρεσία θα πρέπει να καλύπτει ισάξια ή καλύτερα από υφιστάμενες λύσεις, έτσι ώστε να είναι ελκυστικά προς τους πελάτες», σημείωσε ο κ. Προκοπίου.
Δεύτερον, «μέσα από τη διαδικασία δημιουργίας μιας νεοφυούς επιχείρησης, πολύ συχνά προκύπτουν διαφωνίες και προστριβές ανάμεσα στους ιδρυτές της, οι οποίες στις πλείστες περιπτώσεις πηγάζουν από την απουσία κοινού οράματος, διαφορετικές προτεραιότητες, ή διαφωνίες στο τι πρέπει να γίνει, ή να αλλάξει, έτσι ώστε η επιχείρηση να προχωρήσει και να αναπτυχθεί με επιτυχία», υπογράμμισε ο κ. Προκοπίου.
Τρίτον, «η έλλειψη ρευστότητας είναι αυτή που μπορεί να “σκοτώσει” μια νεοφυή επιχείρηση, ακόμη και αν αυτή παρουσιάζει κέρδη. Λόγω του ότι μια τέτοια επιχείρηση δεν έχει ακόμη αποκτήσει την απαραίτητη αξιοπιστία, είναι πολύ δύσκολο να εξεύρει οικονομικούς πόρους όπως δανεισμό από τράπεζες, ή χρηματοδότηση από επενδυτές, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να αντεπεξέλθει στις καθημερινές της υποχρεώσεις», πρόσθεσε.
Όσον αφορά τα κυπριακά δεδομένα και στατιστικά, για τις νεοφυείς επιχειρήσεις, «αυτά είναι απόλυτα εναρμονισμένα με τα διεθνή», μας ανέφερε η διευθύντρια του Idea, Αγγέλα Παναγιώτου.
«Οι διεθνείς στατιστικές για τα start ups αναφέρουν ότι μόνο ένα στα δέκα φθάνει στον ορισμό της ‘επιτυχίας’. Κάποιες πιο αυστηρές/απαιτητικές στατιστικές, ακόμα, αναφέρουν ένα στα εκατό. Εμείς στην Κύπρο λέμε ότι μακάρι να είχαμε πολύ περισσότερους νέους που να δοκιμάζουν και να δημιουργούν νεοφυείς επιχειρήσεις, ασχέτως της κατάληξης, ‘επιτυχίας’ ή μη», πρόσθεσε. «Διότι εμείς δίνουμε μια πολύπλευρη διάσταση στη λέξη επιτυχία: Τη δημιουργία κουλτούρας καινοτομίας και επιχειρηματικότητας ως εναλλακτική επιλογή καριέρας, τη δημιουργία «awareness» στους μαθητές, στους νέους αλλά και στους επενδυτές για αυτήν την εναλλακτική οδό, τις νέες θέσεις εργασίας, τον σπόρο που θα ανθίσει, την πίστη στον εαυτό τους και τις ικανότητες. Όλα αυτά, είναι επιτυχία και κέρδος για την οικονομία της χώρας μας», τόνισε.
«Ένας από τους κύριους λόγους που αρκετές δεν προχωρούν στην Κύπρο, είναι η έλλειψη δέσμευσης από μέρους του νεαρού επιχειρηματία λόγω της έλλειψης ικανοποιητικού υποστηρικτικού πλαισίου που θα τους δώσει τη δυνατότητα να αφοσιωθούν στο start up τους, χωρίς να έχουν άγχος για την εξασφάλιση της διαβίωσής τους μέχρι να ‘πετύχουν’. Αυτό είναι το πλαίσιο στου οποίου το κτίσιμο εμείς συμβάλλουμε διαχρονικά», υπογράμμισε η κ. Παναγιώτου.
Επιπλέον, «ως ένας πιο πρακτικός ορισμός της ‘επιτυχίας’, έχουμε το 50% των αποφοίτων μας που εξακολουθούν να έχουν κανονικές δραστηριότητες ως καινοτόμες επιχειρήσεις, πωλήσεις, επέκταση στο εξωτερικό, και συνεχή ανάπτυξή τους», σημείωσε η κ. Παναγιώτου.
Έρευνα του «Π», σε τέσσερις φορείς που ενισχύουν την προώθηση καινοτόμων ιδεών στον τομέα της επιχειρηματικότητας, έδειξε ότι οι αιτήσεις για συμμετοχή σε προγράμματα υποστήριξης νεοφυών επιχειρήσεων αυξάνονται ετησίως, ενώ έχει δαπανηθεί και ένα σεβαστό ποσό, ύψους 2,8 εκατ. ευρώ τα τελευταία έξι χρόνια προκειμένου οι ιδέες να βλαστήσουν, να ωριμάσουν και να βγουν στην αγορά. Δύο μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί όπως ο Idea και ο Cyprus Seeds, η εταιρεία Chrysalis Leap, καθώς και η πρεσβεία της Φιλανδίας μεταφέρουν στον «Π» την εμπειρία τους.
Ο Idea
Ο μη κερδοσκοπικός οργανισμός Idea, ο οποίος υποστηρίζεται από την Τράπεζα Κύπρου, έχει στηρίξει μέχρι στιγμής 48 νεοφυείς επιχειρήσεις, οι οποίες έχουν δημιουργήσει γύρω στις 70 νέες θέσεις εργασίας. Η αξία του πακέτου στήριξης υπερβαίνει τις 58.000 ευρώ ανά νεοφυή επιχείρηση, ενώ η συνολική αξία υποστήριξης υπολογίζεται σε πάνω από 1,5 εκατ. ευρώ, τα τελευταία τέσσερα χρόνια. Το πακέτο στήριξης περιλαμβάνει πάνω από 300 ώρες δωρεάν πρακτικής επιχειρηματικής εκπαίδευσης από αυθεντίες του χώρου, και πάνω από 600 ώρες δωρεάν επιχειρηματικής καθοδήγησης (mentoring). Επίσης, παρέχει περισσότερες από 180 ώρες δωρεάν επαγγελματικών υπηρεσιών, όπως νομικών, λογιστικών υπηρεσιών κ.ά, καθώς και περισσότερες από 540 ώρες συμβουλευτικών υπηρεσιών, προσαρμοσμένες στις ανάγκες της κάθε νεοφυούς επιχείρησης. Επιπλέον, ο Idea προσφέρει δωρεάν πρόσβαση σε πλήρως εξοπλισμένες γραφειακές εγκαταστάσεις, δωρεάν προώθηση στα ΜΜΕ με σκοπό τη διαφήμιση των προϊόντων ή υπηρεσιών που προσφέρονται, καθώς και άλλες υπηρεσίες. Οι περισσότερες νεοφυείς επιχειρήσεις που έχουν υποστηριχθεί από το Idea λειτουργούν μέχρι σήμερα, αλλά βρίσκονται σε διαφορετικά στάδια ανάπτυξης, αναλόγως της ημερομηνίας εισαγωγής στο πρόγραμμα του Idea. Ο αριθμός των αιτήσεων αυξάνεται, σταδιακά, κάθε χρόνο. Φέτος, κατά τη διάρκεια του προηγούμενου κύκλου αιτήσεων υποβλήθηκαν 124 αιτήσεις, ενώ στον πρώτο κύκλο υποβλήθηκαν 67 αιτήσεις, στον δεύτερο περίπου το ίδιο και στον τρίτο κύκλο 87 αιτήσεις. «Αυτό είναι κάτι που αποδεικνύει ακριβώς τη μία διάσταση αυτού που ορίζουμε ως ‘επιτυχία’: Τη δημιουργία κουλτούρας, «awareness» για την καινοτομία και επιχειρηματικότητα. Φυσικά, βάσει των μεγαλύτερων αυτών αριθμών, γινόμαστε σιγά-σιγά πιο απαιτητικοί, ώστε παράλληλα με την έντονη δραστηριότητά μας, να ωριμάζει και η ‘πρώτη ύλη’, οι νέοι entrepreneurs μας και να αντιλαμβάνονται τις απαιτήσεις της δύσκολης οδού της επιχειρηματικότητας», πρόσθεσε η κ. Παναγιώτου.
Ο Cyprus Seeds
Ο μη κερδοσκοπικός οργανισμός Cyprus Seeds επικεντρώνεται στη σύνδεση της ακαδημαϊκής έρευνας με την αγορά. Φέτος, χρηματοδοτήθηκαν από τον Cyprus Seeds επτά επιστημονικές έρευνες που αφορούν μεταδιδακτορικές έρευνες σε ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα της Κύπρου. Συγκεκριμένα, τέσσερα έργα βασίζονται στον τομέα της υγείας, δύο στον τομέα της ενέργειας και ένα στον τομέα της τεχνολογίας, από τα οποία τα τρία προέρχονται από το Πανεπιστήμιο Κύπρου, τα δύο από το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου και το ένα από το Ινστιτούτο Νευρολογίας και Γενετικής Κύπρου. Η κυπριακή κυβέρνηση στηρίζει τη χρηματοδότηση των επτά ομάδων που εγκρίθηκαν από τον Cyprus Seed, με χρηματικό ποσό έως 500.000 ευρώ, ποσό που κυμαίνεται από 30.000 έως 70.000 ευρώ για το κάθε έργο.
Η Chrysalis Leap
Η εταιρεία Chrysalis Leap, η οποία ιδρύθηκε το 2012 ως ο πρώτος επιταχυντής επιχειρηματικών ιδεών στην Κύπρο, εστιάζει στον τομέα της πράσινης καινοτομίας και ανάπτυξης. Μέσα από τα εξειδικευμένα προγράμματα επιτάχυνσης που προσφέρει, εκπαιδεύει τους νέους και φιλόδοξους επιχειρηματίες, παρέχοντάς τους τα αναγκαία εργαλεία και δεξιότητες. Σκοπός είναι να μετατρέψουν τις ιδέες τους, που στηρίζονται στον τομέα της αειφόρου ανάπτυξης και της διαχείρισης της κλιματικής αλλαγής, σε σταθερές, αναπτυσσόμενες και κερδοφόρες επιχειρήσεις. Με αυτόν τον τρόπο συμβάλλουν στην οικονομική ανάπτυξη της Κύπρου και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Η Chrysalis Leap είναι εταίρος του Climate-Kic, της κύριας πρωτοβουλίας της ΕΕ σε θέματα καινοτομίας για την κλιματική αλλαγή, και είναι ο αρμόδιος φορέας για τη διεξαγωγή του ClimateLaunchpad, του μεγαλύτερου διαγωνισμού επιχειρηματικών ιδεών στον κόσμο. Το ClimateLaunchpad διοργανώθηκε για πρώτη φορά το 2014, με τη συμμετοχή 11 χωρών και έχει πλέον εξελιχθεί στον μεγαλύτερο διαγωνισμό επιχειρηματικών ιδεών, με τη συμμετοχή πέραν των 50 χωρών, ανά το παγκόσμιο. Οι δέκα πρώτοι νικητές του διαγωνισμού κερδίζουν την αυτόματη είσοδό τους στο επιχειρηματικό σχολείο του Climate-Kic, η οποία τους προσφέρει περαιτέρω εκπαίδευση και πρόσβαση σε χρηματοδότηση. Ο φετινός παγκόσμιος τελικός του διαγωνισμού θα διεξαχθεί στο Amsterdam της Ολλανδίας, στις 14 και 15 Νοεμβρίου.
Η Chrysalis Leap είναι, επίσης, ο αρμόδιος φορέας για τη διεξαγωγή του προγράμματος επιτάχυνσης του Climate-Kic το οποίο απευθύνεται σε νεοφυείς επιχειρήσεις, οι οποίες έχουν ξεπεράσει το στάδιο της ιδέας και προχωρούν στην πραγματοποίηση των πρώτων τους πωλήσεων, καθώς, επίσης, και στην εξεύρεση πιθανών επενδυτών. Μέσω του συγκεκριμένου προγράμματος, οι εταιρείες που συμμετέχουν αποκτούν πρόσβαση σε ένα εκτεταμένο διεθνές δίκτυο, το οποίο περιλαμβάνει συναφείς επιχειρήσεις και καταξιωμένους επιχειρηματίες και συμβούλους. Παρέχεται, επίσης, κορυφαίου επιπέδου εκπαίδευση τόσο στην Κύπρο όσο και στο εξωτερικό, εντατική καθοδήγηση και σημαντική οικονομική στήριξη.
Η χρηματοδότηση μπορεί να ανέλθει μέχρι και στις 95.000 ευρώ και παρέχεται στους νέους επιχειρηματίες χωρίς να χρειάζεται να παραχωρήσουν οποιοδήποτε μερίδιο στην επιχείρησή τους. Κατά τη διάρκεια των 6 χρόνων λειτουργίας της, η Chrysalis Leap έχει λάβει πέραν των 300 αιτήσεων για συμμετοχή στα διάφορα προγράμματά της, ενώ έχουν συμμετάσχει σε αυτά περισσότερες από 100 νεοφυείς επιχειρήσεις, έχοντας εξασφαλίσει χρηματοδότηση πέραν των 800.000 ευρώ, συνολικά. Η συμμετοχή σε όλα τα προγράμματα επιτάχυνσης είναι δωρεάν. Η διαδικασία των αιτήσεων για τα προγράμματα του 2020, αναμένεται να αρχίσει τον επόμενο Νοέμβριο. Κάποια παραδείγματα νεοφυών επιχειρήσεων που συμμετείχαν στα προγράμματά της Chrysalis Leap και δραστηριοποιούνται με επιτυχία μέχρι σήμερα είναι οι εταιρείες Aqualoop, Embio, Diagnostics, Fornelia και Save Your Planet.
Μέσα από τα προγράμματα επιτάχυνσης που προσφέρει η Chrysalis Leap, οι νέοι επιχειρηματίες λαμβάνουν τις απαραίτητες γνώσεις για να μπορούν να εντοπίζουν έγκαιρα τα όποια προβλήματα μπορεί να προκύψουν και να τα διαχειρίζονται αποτελεσματικά, έτσι ώστε να τα επιλύουν το συντομότερο, αυξάνοντας τις πιθανότητες επιτυχίας της επιχείρησής τους, ανέφερε ο συνιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας, κ. Προκοπίου.
Πρεσβεία της Φινλανδίας
Η πρεσβεία της Φινλανδίας, η οποία χρηματοδοτεί το πρόγραμμα Startups4Peace στην Κύπρο, ενισχύει τη συνεργασία μεταξύ νέων Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων επιχειρηματιών. Από το 2015 έως το 2019 δέχθηκε 77 αιτήσεις, από τις οποίες εγκρίθηκαν οι 28, κέρδισαν οι 11 και οι εννέα επιχειρήσεις λειτουργούν μέχρι και σήμερα. Οι δύο νικητές από τον φετινό διαγωνισμό θα έχουν την ευκαιρία να συμμετέχουν στο Slush, μια από τις μεγαλύτερες πανευρωπαϊκές εκδηλώσεις για νεοφυείς επιχειρήσεις, στο Ελσίνκι της Φινλανδίας, στις 21-22 Νοεμβρίου 2019.
