Μεταξύ των υψηλότερων στον κόσμο είναι η συχνότητα εμφάνισης καρκίνου του θυρεοειδούς για την 20ετή περίοδο 1998-2017, σε παιδιά και έφηβους 0-19 ετών στην Κύπρο, σύμφωνα με έρευνα του Διευθυντή της Παιδογκολογικής Κλινικής του Μακάριου Νοσοκομείου, Λοΐζου Λοΐζου.
Αναλυτικότερα, η συνεχής αύξηση παρατηρείται σε έφηβους, κορίτσια και αγόρια της ηλικιακής ομάδας 15-19 ετών. Η ετήσια ποσοστιαία αύξηση ήταν πολύ ψηλή, 7,6%, για την 20ετή περίοδο έρευνας, δηλαδή κάθε χρόνο παρατηρείται αυτή η αύξηση του αριθμού νέων περιστατικών.
Ανησυχητικά ευρήματα
Όπως επισημαίνει ο Δρ Λοΐζου, πρόκειται για την πρώτη πληθυσμιακή έρευνα που έγινε ποτέ στην Κύπρο για τον καρκίνο του θυρεοειδούς στην εν λόγω ηλικιακή ομάδα. Καταγράφηκε σχεδόν τέσσερις φορές αύξηση των μεταστατικών περιπτώσεων καρκίνου του θυροειδούς σε έφηβους 15-19 ετών κατά τη δεύτερη δεκαετία της έρευνάς μας (2008-2017) σε σχέση με την πρώτη δεκαετία (1998-2007).
Επίσης, εξηγεί ότι ο καρκίνος του θυρεοειδούς αντιπροσωπεύει σχεδόν το 10% των τύπων καρκίνου σε παιδιά 0-19 ετών στην Κύπρο, που διαφέρει από το τι παρατηρείται σε πολλές άλλες χώρες (0,5%-3%). Μάλιστα, υπογραμμίζει ότι τα κορίτσια επηρεάζονται 3,5 φορές πιο συχνά, δηλαδή η συχνότητα εμφάνισης καρκίνου του θυροειδούς είναι 3,5 φορές μεγαλύτερη σε κορίτσια απ’ ότι σε αγόρια.
Συγκεκριμένα, το θηλώδες καρκίνωμα του θυροειδούς ήταν ο συχνότερος τύπος (86%). Παρά την σχεδόν τετραπλάσια αύξηση σε μεταστατικές περιπτώσεις καρκίνου του θυρεοειδούς, η επιβίωση είναι 100% στην Κύπρο. Επιπλέον αναφέρει ότι ο καρκίνος του θυρεοειδούς, μετά από προηγούμενη θεραπεία καρκίνου στην παιδική ηλικία, δεν συνέβαλε στην αύξηση των κρουσμάτων.
Όπως τονίζει η σημαντική αύξηση των μεταστατικών περιπτώσεων συνηγορεί στο ότι η αυξητική τάση, που παρατηρείται, οφείλεται περισσότερο σε μια πραγματική αύξηση της καρκινογένεσης στον θυρεοειδή αδένα παρά σε μια φαινομενική αύξηση των περιπτώσεων, λόγω υπερδιάγνωσης περιπτώσεων, με μικρά, συχνά ακίνδυνα ογκίδια του θυρεοειδούς (μικρά θηλώδη καρκινώματα, που απαιτούν διαφορετική αντιμετώπιση).
Οι αιτίες
Όπως αναφέρει ο Δρ Λοΐζου “προς το παρόν, δεν έχουμε ακόμη αναγνωρίσει τις αιτίες, αλλά συνεχίζουμε τις έρευνες μας προς την κατεύθυνση αυτή. Η αναγνώριση των καρκινογόνων παραγόντων που προκαλούν τον καρκίνο του θυρεοειδούς, θα μας επιτρέπει να εφαρμόζουμε στρατηγικές αποτελεσματικής πρόληψης. Η αιτιολογία του καρκίνου του θυρεοειδούς σε παιδιά και έφηβους δεν έχει γίνει ακόμη κατανοητή. Έχει συσχετιστεί με περιβαλλοντικούς, γενετικούς, ορμονικούς και διατροφικούς παράγοντες”, εξηγεί.
Μάλιστα σημειώνει ότι η έκθεση σε ακτινοβολία χαμηλής δόσης για διαγνωστικούς λόγους (ακτινογραφίες, αξονική τομογραφία CT scan), η ακτινοθεραπεία για καλοήθεις καταστάσεις, η ακτινοθεραπεία και η χημειοθεραπεία για κακοήθεις ασθένειες που προκαλούν δεύτερο καρκίνο, οι εκρήξεις ατομικών βομβών στην Ιαπωνία και το πυρηνικό ατύχημα του Τσερνόμπιλ το 1986 υπογραμμίζουν τον ρόλο περιβαλλοντικών παραγόντων.
Η πρόσληψη και συγκέντρωση ραδιενεργών ουσιών στον οργανισμό των παιδιών (τρόφιμα, νερό, άλλα ροφήματα, εισπνεόμενος αέρας) μπορεί να έχουν μεγαλύτερο ρόλο από την εξωτερική ακτινοβολία στην καρκινογένεση του θυρεοειδούς στα παιδιά, συμπεραίνει ο Δρ Λοΐζου. Οι αυτοάνοσες ασθένειες (αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα, Hashimoto, Grave’s), η διατροφική ανεπάρκεια ιωδίου, όπως και η παχυσαρκία εμπλέκονται επίσης στη γένεση καρκίνου του θυρεοειδούς, συμπληρώνει.
Τα γονίδια
Καταληκτικά συμπεραίνει ότι οι αλλοιώσεις του DNA μπορούν να είναι αιτία καρκίνου του θυρεοειδούς. Οι εν λόγω αλλοιώσεις μπορεί να είναι κληρονομικές ή επίκτητες, δηλαδή να εκδηλώνονται ως βλάβες του DNA, είτε στην εμβρυική ζωή ή αργότερα. Όπως εξηγεί τα γονίδια που επηρεάζονται σε παιδιά και έφηβους, προκαλώντας καρκίνο του θυρεοειδούς, είναι συνήθως διαφορετικά από ότι στους ενήλικες. Στα γονίδια που εμπλέκονται στον καρκίνο του θυρεοειδούς αδένα συμπεριλαμβάνονται τα γονίδια RET, NTRK, BRAF, RAS και DICER1. Ο εν λόγω καρκίνος μπορεί να παρουσιασθεί και σε άτομα ή οικογένειες που επηρεάζονται από σύνδρομα προδιάθεσης καρκίνου, που δυνατόν να είναι κληρονομικά ή όχι, και προκαλούνται από αλλοιώσεις των προαναφερόμενων γονιδίων, διευκρινίζει.
Η ερευνητική ομάδα
Τα μέλη της διεθνούς ερευνητικής ομάδας και οι συνεργάτες του Δρος Λοΐζου για τον καρκίνο του θυρεοειδούς είναι οι Άννα Δημητρίου (Υπουργείο Υγείας, Κύπρος), Δρ. Friederike Erdman (Πανεπιστήμιο του Meinz, Γερμανία), Καθ. Arndt Borkhardt και Δρ. Τριανταφυλλιά Μπρόζου (Πανεπιστήμιο Duesseldorf, Γερμανία), Καθ. Linda Sharpe και Δρ. Richard McNally (Πανεπιστήμιο Newcastle, Ηνωμένο Βασίλειο).
